Tagarchief: Jasper Johns

The Bay Area: Opening of the new SF MoMA

Posted on by

14 mei 2016

Bij toeval werd vandaag het nieuwe SF MoMA geopend, dat wil zeggen, de nieuwbouw die tegen het alweer oude gedeelte van Botta is aangezet. Dat museum van Botta had ik ook nog niet gezien, in de tijd dat ik er woonde was het museum voor moderne kunst van San Francisco ergens anders gelegen en was het wat mij betreft wat stoffig. Ik was ook erg nieuwsgierig naar het gebouw van Botta toen het geopend werd, maar ben in geen vijfendertig jaar in de VS geweest. Nu deze buitenkans zich voordeed ben ik met mijn perskaart naar de opening gegaan en heb voor de officiele opening rustig rond kunnen lopen. Ik vind het direct mooier en interessanter dan het NY MoMA en het samengaan van oud en nieuw is fantastisch gelukt in een druk bebouwd gedeelte van de stad. De collectie is ook breder dan ik had vermoed door mijn eerdere ervaringen, bij deze een indruk:

Nabij de persingang al direct indrukwekkend werk van Richard Serra

Onder een prachtige tekening van Sol Lewitt wacht het personeel op de crowd

Elsworth Kelly: Colours on a wall en Study for Ormesson beiden van 1950. In zijn tijd in Parijs bestudeerde Kelly stedelijke structuren en ook architecturale details als schoorstenen, viaducten en dergelijke

Robert Smithson: Island of broken concrete – 1969

Robert Smithson: Nonsite (Essen soil and mirrors) – 1969

Eva Hesse: Untitled or Not Yet – 1966

Robert Rauschenberg: White Painting (three panel) – 1951 Rauschenberg onderzocht de minimale vereisten om tot een schilderij te komen. John Cage noemde dit werk enthousiast “vliegvelden voor licht, schaduw en deeltjes” waarbij hij ze zag als ontvankelijke oppervlakken die reageren op de wereld er omheen. Hij zou hierdoor geinspireerd zijn tot zijn stuk 4’33” dat een jaar later in première ging

Clyfford Sill: PH 971 – 1957

Peter Voulkos: Tientos – 1957

Joseph Albers: untitled

Giorgio de Chirico: Les Contrariétés du penseur – 1915

Alexander Calder is goed vertegenwoordigd, zoals hier bij de hippe verticale groenvoorziening

en hier in zijn eigen ruimte

Fantastische presentatie!

Elsworth Kelly wordt gefeatured bij deze opening met ook recenter werk

Prachtige grote ramen in het trappenhuis geven uitzicht op de terassen

Elsworth Kelly: Spectrum I – 1953 en  Spectrum Colours Arranged by Chance – 1951-1953

Robert Ryman: Conduct – 1993

Richard Serra: 1-1-1-1 – 1969 – 1986

Buce Nauman: A Rose Has No Teeth – 1966 Een uitspraak van Wittgenstein. Origineel bedacht als een loden vlak dat aan een boom zou worden vastgemaakt waardoor het in de loop van de tijd in de boom zou verdwijnen.

Jasper Johns: Bridge – 1997

Robert Rauschenberg: Black Painting – 1952-1953 pendant van de witte schilderijen met hier meer nadruk op het oppervlak door onder de verf geplakte kranten

trap in de vide bij de overgang van het oude naar het nieuwe gebouw

Claudy Jongstra: Aarde – 2016

Het terras met cafetaria/restaurant van het museum op halve hoogte

Philip Guston: Nilit – 1977

Sol Lewitt met daarachter een grote Liechtenstein

William Kentridge: Drawing for II Sole 24 Ore (World Walking) – 2007

Michaël Borremans: The Hare – 2005

Doris Salcedo: Untitled – 1998

Raoul de Keijzer: Ice Birds – 2007

Mark Grotjahn: Pink and Yellow Face 808 – 2009

George Condo: Dancing Figures – 2015

Een gigantische balustrade op de bovenste verdieping,

en een monumentale hal als overgang naar het oude gebouw

Van buiten ziet het er zo uit

met aan de straatkant een smalle gevel

Aan de voorkant, uitkijkend op een plein het oude gebouw van Botta met daarachter de stralende nieuwbouw

Dan nog even naar de Yerba Buena Centre om een politieke tentoonstelling te zien

met o.a. werk van artiestencollectief Culture Strike: goedkoop, gemakkelijk en effectief

En een mooie installatie van Jorge Oteiro-Pallos: Old United Sates Mint – 2016 Dit in het kader van Slow Dialogues, Time Space and Scale van het uit Nederland afkomstige Slow Research Lab

Deze architecturale vormen zijn gegoten van materiaal dat zich in meer dan een eeuw heeft vastgezet op de schoorstenen van de SF-Mint, een overblijfsel van de California Gold Rush

Buiten voor het Jewish Contemporary Museum werken Latino’s aan een grote muurschildering

En in dat museum is een tentoonstelling over een van mijn helden: concertpromotor Bill Graham, die aan het roer stond van meer dan één groot event in de roerige jaren zestig. Dit is een heel vroege concertaffiche

Live at Fillmore East van de Allman Brothers Band is een van mijn meest favoriete rockplaten. Dit is de gitaar die Duane Allman, de snel na het concert verongelukte briljante gitarist van de band, bespeelde op die plaat. Filmore East was de oostkusttak van Fillmore West in San Francisco, een beroemde Ballroom waar veel Westcoastgroepen optraden. Beiden werden gerund door Bill Graham wiens herkenbare stem op veel concertopnamen te horen is in aankondigingen en en pogingen tot crowd-control.

De musea zijn dicht, maar na 17.00 u kan ik nog naar het Guggenheimfiliaal dat recent geopend is naast het nieuwe museum:

De handelaren voor de tempel als het ware die ook een graantje willen mee pikken: werk van Jasper Johns, Cy Twombly

en een groot werk van Bruce Nauman

Waarvan ook een weggevertje op papier te krijgen is.

Thuis gekomen klopt de politiek weer aan!

SF MoMA

Yerba Buena Centre of the Arts

The Contemporary Jewish Museum

Philadelphia

Posted on by

28-30 april 2016

Na Ashville in North Carolina bezoek ik Philadelphia in Pennsylvania.

Ezra Pound was voor mij een ontdekking. Michael McClure, die de lessen 20e eeuwse literatuur gaf aan CCAC, bracht me in contact met de Canto’s, zijn magnum opus, en die bleken voor een groot deel te bestaan uit vertalingen, citaten of beschrijvingen van Europese literatuur, met name middeleeuwse en renaissance literatuur die maar al te vaak uit Romaans taalgebied kwamen. In de Canto’s werden die teksten gecombineerd met persooonlijke ervaringen en herinneringen. McClure, die zelf een beat-poet en toneelschrijver is had alle schrijvers meegemaakt waarin ik geïnteresseerd was toen ik naar Amerika kwam en voor zo ver ze nog leefden ging hij met ze om. Hij had op een bepaald moment geen zin om les te geven en we gingen Lorca doen: hij declameerde uit zijn hoofd in het Spaans de gedichten van Federico Garcia Lorca waarop ik besloot Spaans te leren. Deze ervaring en de vertalingen van Pound van Franse, Italiaanse en Spaanse poëzie brachten me ertoe me meer op mijn eigen Europese achtergrond te oriënteren en terug te gaan naar Nederland waar ik me op Pound en al de schrijvers die hij vertaalde stortte. Ook de omgeving van Pound bleek interessant: Joyce, T.S. Eliot, Wyndham Lewis, de wereld in Londen en Parijs waarin Pound had geleefd voor en in de twintiger jaren bleken mateloos interessant, ook in beeldend opzicht. Pound leefde na zijn 23e jaar in Europa, Londen, Parijs en Italië, afgezien van de tijd dat hij was opgenomen in St. Elisabeth’s Hospital in Washington. In Philadelphia was Pound opgegroeid, naar de kerk gegaan en naar de universiteit gegaan waar hij Romaanse talen studeerde. Ik wilde wat van die plekken bezoeken om te zien in wat voor omgeving de dichter was geworden tot wie hij was. Dat bleek tegen te vallen, in Wyncote waar het oude woonhuis en de Presbyteriaanse kerk stonden waar hij in zijn jeugd kwam was niets meer te zien. De University of Pennsylvania was totaal vernieuwd, geen oud gebouw meer te bekennen. Geen spoor meer van de oude bard.
Tijdens mijn studie aan het CCAC werd tijdens filosofie o.a. John Dewey behandeld. Hij was een filosoof die zich uitgebreid met onderwijs had bezig gehouden en in zijn boek “Democracy and Education” uit 2016 analyseert hij hoe goed en breed onderwijs mensen kan doen groeien tot verantwoorde burgers van een democratische maatschappij. Een belangrijk element daarin is creativiteit. Dat element en hoe dat binnen de kunsten functioneert komt tot uiting in zijn boek “Art as Experience” dat in de veertiger en vijftiger jaren bij veel bekende Amerikaanse kunstenaars onder hun hoofdkussen lag. Vooral dat laatste boek was onderwerp van twee papers die ik tijdens mijn studie schreef en ik ontwikkelde er later in mijn werk een aantal ideeën over waarvan ik de aanzet al in die essays opschreef.
Dewey was geboren in Philadelphia en ontwikkelde een vriendschap met Albert C. Barnes, een kunstverzamelaar die rijk was geworden met een antibioticum. Zijn verzameling ontwikkelde zich snel tot een van de toonaangevende collecties impressionisten en modernisten in de V.S. waarbij Barnes allerlei ideeën begon te ontwikkelen over esthetiek en over onderwijs. Na een seminar van Dewey te hebben bezocht werden de twee qua karakter totaal verschillende heren dikke vrienden die een intellectuele verhouding ontwikkelden die voor beiden bijzonder vruchtbaar was. Dewey stimuleerde Barnes een stichting op te richten om met zijn verzameling mensen te leren naar kunst te kijken en om kritisch denken te ontwikkelen. Zo wilden ze de democratie in de VS bevorderen en ook de ontwikkeling van mensen in algemene zin stimuleren. Barnes had uitgebreide discussies met Dewey over zijn collectie en was ook steeds bezig die anders in te richten volgens elementen als licht, ruimte, lijnen en kleur. Daarnaast had Barnes ook sterke invloed op het boek “Art as Experience”van Dewey, hij had eerder zelf zijn boek “The Art in Painting” over esthetica gepubliceerd en vond dat Dewey zich ook met esthetiek moest bezig houden. Dewey ontwikkelde een serie lezingen voor Harvard University waarin hij zijn ideeën formeel naar buiten bracht en na enige tijd publiceerde hij als gevolg van die lezingen “Art as Experience”, waarin de ervaring als bron voor creatieve actie in algemene zin en als bron voor kunstzinnige daden benadrukt.
De Barnes Foundation bevond zich tot voor kort in Merion, nabij Philadelphia. Het was het woonhuis van Barnes en werd het tehuis van de stichting. Na ettelijke discussies en politieke touwtrekkerij is de collectie echter recent in een nieuw gebouw gehuisvest in het centrum van Philadelphia nabij het Philadelphia Museum of Art. Ik wilde het graag zien om te ervaren hoe de ideeën van Dewey en Barnes in de praktijk uitpakken. Na met EX-MÊKH en individueel tentoonstellingen te hebben gemaakt is het voor mij interessant om te zien hoe deze collectie in ensembles van diverse elementen wordt gepresenteerd: groeperingen van verschillende schilderijen met daarboven smeedwerk, dat van over de hele wereld door Barnes werd verzameld. Op de vloer sculpturen die vaak niet-westers waren, of meubels met keramiek. De idee was om een universeel idee van de creatieve impuls en de continuïteit van kunst uit heden en verleden te tonen, een idee dat tegenwoordig bijna vanzelfsprekend is. Dat ambachtswerk zoals ijzerbeslag en keramiek in gelijke mate gebruikt wordt als de meest fabelachtige meesterwerken om een beeld van de collectie te vormen is bijzonder en zeer effectief. De verzamelaar wordt zo ook een soort kunstenaar die de meesterwerken als materiaal gebruikt. Aan de andere kant is de collectie zo overweldigend dat elk meesterwerk zijn uniciteit verliest in een dergelijke omgeving.

Grote muurschildering zoals je die overal in Amerika tegen komt

De huidige behuizing van de US Mint, een instituut waar de vader van Ezra Pound vroeger werkte.

Ik was vroeg aangekomen in Philadelphia en kon pas wat later inchecken. Bij het rondlopen ontdekte ik een historische plek, Independance National Historical Park, een plek die, verborgen tussen de hoogbouw, de geschiedenis van de USA bevat. Hier een blik op Independance Hall en Congress Hall

De Liberty Bell, een symbool van vrijheid. Ze werd gebruikt om het bestuur van Pennsylvania bijeen te roepen en in de 19e eeuw werd het ook de Liberty Bell genoemd door anti-slavernij groeperingen.

In deze ruimte, zo werd me door een gids met de toon en het vlinderstrikje van Walter Cronkite verteld, werden de Decleration of Independance en de Constitution gesmeed en getekend door vertegenwoordigers van op dat moment 13 staten.

Kenmerkende gevels met koperen uitbouw.

Kunst in de openbare ruimte: Mark di Suvero

Het water om het gebouw van de Barnes Collectie

Dat er wel hypermodern uit ziet

Over de hele omgeving is nagedacht.

Binnen in de Barnes collectie. Er mocht niet gefotografeerd worden, dus dit is illegaal!

Dat geldt ook voor deze opname.

Deze foto heb ik uit de folder gekopieerd om een indruk te geven van zo’n ensemble.

Kostuumontwerpen van Picasso voor het ballet Parade dat door Eric Satie en Jean Cocteau is gemaakt voor de Ballets Russes van Diaghilev

Voor het Philadelphia Museum of Art staat dit standbeeld van Rocky, een Amerikaans icoon. Het was continu druk met mensen die samen met het beeld gefotografeerd wilden worden.

Aan het water een standbeeld van Thorsinn Karlsefni, uit het Epische verhaal Eric de Rode waarin de Noormannen de Amerikaanse kust aandoen vroeg in de 11e eeuw.

Kunst in de openbare ruimte: Claes Oldenburg in het stadscentrum.

Alexander Calder: One lacking – 1968 Calder kwam uit een familie van beeldhouwers uit Philadelphia. Werken zijn in heel de stad te vinden.

Barbara Hepworth: Rock Form (Porthcurno) – 1964

Bij de ingang van het Rodin-museum (onderdeel van het Philadelphia Museum of Art) is een versie van de Meudon Poort van Rodin, de hellepoort. Dit museum herbergt de grootste collectie Rodin’s buiten Parijs.

In deze poort zitten bekende werken van Rodin als de Denker en de drie schaduwen verwerkt.

De beelden die Rodin maakte van Honoré de Balzac zijn altijd favoriet bij mij.

Deze drie schaduwen schilderde ik ooit in San Francisco waar ze bij The legion of Honor staan.

De burgers van Calais doen het ook goed in het Noord-Atlantische licht

Verder naar het Philadelphia Museum of Art, dat is een enorm complex

met een indrukwekkende verzameling waarin werken als deze Degas.

Camille pisarro: L’île La Croix, Rouen

Of deze Amerikaan, James Abbott McNeill-Whistler: Nocturne

Edvard Munch: Meermin – 1896

De vorm van het schilderij is veroorzaakt doordat de opdrachtgever, Axel Heiberg, het wilde invoegen boven zijn verzameling, onder het dak.

Paul Cezanne: De grote Baders-1900-1906

Jackson Pollock: male and Female – 1942-1943

Man Ray: Fair Weather – 1943

Dit werk van Sol Lewitt vond ik wel erg mooi

en zo’n oude de Kooning vindt je niet in Europa.

Elsworth Kelly: Ubu – 1949

Elsworth Kelly: Deësis I – 1950

Elsworth Kelly: November painting – 1950

Jasper Johns: Memory Piece (Frank O’Hara) – 1961-1970

Jasper Johns: According to What – 1964

In een aparte ruimte een verzameling prachtige Brancusi’s

Marcel Duchamp: The Bride Stripped Bare by her Bachelors, Even (The Green Box) – 1934

Marcel Duchamp: The Bride Stripped Bare by her Bachelors, Even (The large Glass) – 1915-1923

Marcel Duchamp: The Bride Stripped Bare by her Bachelors, Even (The large Glass) – 1915-1923

Marcel Duchamp: The Bride Stripped Bare by her Bachelors, Even (The large Glass) – 1915-1923

Marcel Duchamp: Etant Données: 1. La chute d’eau 2. le gaz d’éclairage … 1946-1966

Marcel Duchamp: Etant Données: 1. La chute d’eau 2. le gaz d’éclairage … 1946-1966

Joseph Kosuth: Plays of/ for a Respirateur – installatie 2016

Joseph Kosuth: Plays of/ for a Respirateur – installatie 2016

Joseph Kosuth: Plays of/ for a Respirateur – installatie 2016

The Barnes Foundation

The Philadelphia Museum of Art