Es malt!

14 maart 2021

In Ruimtevaart is vanaf Hoogtij op afspraak een tentoonstelling te bezichtigen met werk van een drietal kunstenaars: Elsa Hartjesveld, Hans Ensink op Kemna en Paul van der Zande. De drie al wat langer praktiserende kunstenaars hebben enige tijd gediscussieerd over hoe hun tentoonstelling zou worden ingericht en besloten werd dat te doen op grond van drie basisvormen die in hun werk belangrijk zijn: de cirkel bij Hartjesveld, de rechthoek (of het vierkant) bij van der Zande en de driehoek bij Ensink op Kemna. In de binnenruimte van de centrale tentoonstellingsruimte hangen drie grote werken, van ieder een. Eromheen en in de annex hangt het werk meer individueel. Een geslaagd concept, de tentoonstelling oogt afgewogen als geheel en de kunstenaars laten goed werk zien.

Van der Zande maakte twee wandwerken met enigszins ontregelende blokken: in twee hoeken bracht hij deze geometrische vormen aan die ogen als een gebroken geheel. In een poging de hoek te ontkennen of in het andere geval de de vorm te breken laat hij de kijker raden wat er aan de hand is. De gebruikte perspectieven versterken dit enigma op effectieve wijze. De vierkante schilderingen die van hem getoond worden zijn ook geometrisch met fraai kleurgebruik.
Elsa Hartjesveld gaat uit van de cirkel die eerder in zwart-wit tekeningen prominent aanwezig was. In een mooie grote tekening in de centrale ruimte is dat evident. Zij brengt in deze tentoonstelling echter voornamelijk kleine beschilderde Gamma-kleurstalen, kleine schilderijtjes die voor haar sferen weergeven. Zij houdt ervan te spelen met vormen en kleuren en dat is te zien: in de kleine werkjes is een grote variëteit aan schilderkunstige mogelijkheden te zien die allemaal de kleur van het staal als basis hebben. De beelden zijn vaak abstract, maar soms zie ik er figuratieve beelden in, Hartjesveld laat haar associaties en herinneringen duidelijk ook toe in het werk. Het resultaat is een mooi levendig geheel.
Ensink op Kemna is op zoek naar evenwicht. Hij grijpt soms terug op oude thema’s, zoals in het grote doek dat in de centrale ruimte hangt: vorm en restvorm in een esthetisch evenwicht. Zijn nieuwe werk oogt conceptueel maar is dat niet: hij tekent een grit op de drager en vult dat stap voor stap in, steeds controlerend of het resultaat niet uit het lood raakt en zich aanpassend aan elke stap die hij neemt. De centrale vorm die zo ontstaat en de restvormen die overblijven worden zo een nog grilliger geheel dan eerdere doeken die ik van hem zag, het lijkt een vruchteloos streven naar maximale entropie. Van de grote tekeningen die in de tentoonstelling hangen had ik graag wat meer afstand genomen, maar de kunstenaar vertelde me dat hij graag wil dat de kijker er bovenop zit. Het schoot me te binnen dat hij zo ook de ruimte om het werk en de kijker en de ruimte daartussen zo ook manipuleert, zoals hij dat ook doet met de schildering en de ruimte tot de rand van het werk.
Het is een tentoonstelling die zeker het bezoeken waard is, ze is dan ook op afspraak te bezoeken!

Centrale ruimte met links Hans Ensink op Kemna en rechts Elsa Hartjesveld
en Paul van der Zande
Werk van Elsa hartjesveld in de annex
De grote werken van Hans Ensink op Kemna
Hans Ensink op Kemna
Paul van der Zande
Elsa Hartjesveld
Elsa Hartjesveld
Elsa Hartjesveld
Paul van der Zande
Elsa Hartjesveld
Hans Ensink op Kemna
Paul van der Zande
Hans Ensink op Kemna met driehoeken!

Ruimtevaart

A Kocsma

2 december 2020

Al twaalf en een half jaar bestaat in Hongarije de residency van Stichting Post 15. Deze stichting is opgericht door Elizabeth de Vaal, samen met bestuursleden Arie van der Burg en Koos van Duinen bestiert zij deze plek die bestaat uit woonruimtes en een vrij groot atelier dat uit een oude vervallen schuur werd opgebouwd. Zelf woont zij met Arie van der Burg het grootste deel van het jaar in Pecsbagota waar de residency zich bevindt. In de loop van de tijd hebben een behoorlijk aantal kunstenaars zich door de plek laten inspireren, internationale kunstenaars met de nadruk op Nederlanders en Hongaren. Door de bewoners van het dorp bij de activiteiten te betrekken is een waar kunstenaarsdorp gemaakt van die plek en door ook met plaatselijke kunstenaarsorganisaties en de universiteit van het nabij gelegen Pecs samen te werken krijgt de plek een uitstraling die aanleiding geeft tot veel activiteiten.
Dat zilveren jubileum is nu aanleiding om een tentoonstelling samen te stellen in Stichting Ruimtevaart met werk van residenten uit die periode. De nadruk ligt op de Nederlandse gasten waaronder een aantal bekende Haagse kunstenaars. Onder de naam A Kocsma (de kroeg, naar de voormalige dorpsherberg in Pecsbagota) zijn twee ruimtes ingericht, een als kroeg waar je ontvangen wordt met zelf gemaakte wijn, pruimenlikeur en andere Hongaarse heerlijkheden. Aan een wand hangt de verzameling van de stichting die o.a. door giften van residenten werd verkregen. In de eigenlijke tentoonstellingsruimte wordt werk van de bezoekers getoond en dat is een mooie en afwisselende tentoonstelling geworden met in de centrale ruimte een aantal werken van Elizabeth de Vaal uit verschillende perioden. Bij deze een indruk van het geheel:

Een van de eerste exposities toen het atelier nog niet klaar was
Ook in de gang naar de tentoonstelling: V&B
Kocsma met Elizabeth de Vaal en Arie van der Burg en twee bezoekers
De verzameling van de stichting met een achtergrond als de buitenkant van het atelier
Elizabeth de Vaal, ouder werk
Elizabeth de Vaal, recent
Elizabeth de Vaal, ook wat ouder
Pier Pennings
Simone ten Bosch
Channa Boon maakt muziek
Sjef Henderickx
Ellen Rodenberg
Marc Nagtzaam
Marc Nagtzaam
Harold de Bree
Alphons ter Avest
Ton Kraayeveld
Maarten Schepers
Lotte van Lieshout
Rozemarijn Lucassen
Petra Laaper
Ienke Kastelein
Annechien Meijer
Hieke Luik

Stichting Post 15

… & andere verhalen

4 october 2020

Vandaag was de laatste dag bij Ruimtevaart van de presentatie van Albert Wulffers, een tentoonstelling waarin een aantal preoccupaties van de kunstenaar glashelder werden weergegeven. De man is opgeleid als grafisch ontwerper aan de KABK, maar is daarna van het een in het ander gerold met een nadruk op film en video. Hij is ook een van de drijvende krachten achter Super B, het filmprogramma van Ruimtevaart dat geheel is samengesteld uit found footage van obscure herkomst. Daarvan zie je in deze ruimte niet veel, het zijn meer de dingen die hij belangrijk vind in het leven en waarmee hij zich engageert die worden getoond. Eerder heeft hij in lezingen en theatervoorstellingen al kond gedaan van deze zaken, maar hier worden ze helder en soms in evocatief verband getoond. Zo is de religie aanwezig in de vorm van het meisje Soubirous, zien we zijn eeuwige muze Romy Schneider, Simon van het Reve en dan ook nog allerlei zaken waarover hij zich druk maakt of zich mee heeft bezig gehouden. Zo liggen er een aantal Sextants in Zwart-wit opmaak waarvoor hij samen met Jaap Vegter illustreerde, maar ook de correspondentie met een uitgever van ansichtkaarten waarop de romantische kanten van Holland worden getoond. De met bloemen versierde fiets op een van die kaarten die aan toeristen werd verkocht is een gedenkteken voor een meisje van 17 jaar dat op die plek door een vrachtwagen geschept is en overleed: een traumatiserend gebeuren voor het Zeeheldenkwartier dat de kunstenaar bij de uitgever zonder succes bij de uitgever onder de aandacht bracht. In wezen is dit een autobiografische tentoonstelling van iemand die goed om zich heen kijkt en ook zichzelf observeert. Een mooie anachronistische tentoonstelling van een flaneur, zoals we hem regelmatig in de stad tegen kunnen komen.

Fotografisch verslag van het afscheid van de Rietveld-academie: tijdens een voordracht liepen negen collega’s vanuit alle hoeken van de ruimte al flitsfoto’s nemend op de kunstenaar af waardoor hij 400 maal in het licht kwam te staan tijdens een voordracht.

Schuin tegenover de tekening van een student: de gynaecoloog, de parallel is duidelijk!

Een aantal dia’s van de laatste rustplaats van Romy Schneider!

Dit spreekt voor zich, van wie het ook moge zijn!

Een herinnering aan Roland Topor.

Bob Dylan, refererend aan “The ballad of Hollis Brown”…

welk lied een aantal malen door Americana liefhebber Melle de Boer ten gehore is gebracht

De correspondentie over de foto van de fiets

en de ansicht van de bewuste fiets naast “vergelijkbaar typisch Hollands” Delfts blauw

Bernadette Soubirous met een aandoenlijk geletterde banier, hier toont zich de grafisch ontwerper.

Het alziend oog, brrrr!

De kunstenaar verlaat huize het Gras in Greonterp, in het woord lul toont zich de fascinatie voor grafisch ontwerper Eric Gill

en de opname van een film neem ik aan waarin de kunstenaar in ander hoedanigheid verschijnt

De achtergrond van de kunstenaar leidt ook tot naspeuringen, zoals in de begraafplaats Nieuw Eik en Duinen

Een motiverende spreuk is nooit weg!

Zijn naam leidt ook tot gegnuif, zoals met deze Lieve Lita in Libelle

Aantekeningen met grafisch handschrift

Een veiling zo te zien

Affiche voor de found footage film die de kunstenaar maakte van de wederopbouw in de wijk Ommoord in Rotterdam, ooit uigezonden door de NCRV

Ruimtevaart

 

Facial Reflections

28 februari 2020

Mijn solotentoonstelling zoals die geworden is:

Oakland Blues – 2020 – installatie met teksten en schilderijen

Oakland Blues, vlnr: Ysland – 2018, Eviction – 2019, Great – 2020

Links: Eviction – 2019, rechts: Great – 2020

Voor: Great – 2020, achter: Twin Towers – 2017

Voor: Ysland – 2018, achter: Malieveld – 2017

Oakland Blues: fragmenten uit mijn dagboeken, toen en nu – 2020!

Provençaalse schetsen – 2019

Provençaalse schetsen – 2019

Frans -2019

Toscane – 2017

 

Links serie gouaches: Donna me prega – 2017, achter schilderij: Aquaplaning – 2016, rechts tekeningen: The Seafarer – 2019

The Seafarer – 2019

Links serie schilderijtjes: Muses & Metamorphoses – 2019 – 2020, rechts: het Puttertje – 2014

Muses & Metamorphoses – 2019 – 2020

Soïseubuda – 2020, Iduna – 2020, Hygieia – 2020, Rape – 2019

Naiade – 2019, Euridice – 2020, Medusa – 2020

Het Puttertje – 2014

Shards (scherven uit mijn verleden) – 2019 – 2020

achter: Malieveld – 2017, midden: Ysland – 2018 en Eviction – 2019, rechts: LAX – 2017

Achter: Twin Towers – 2017, links: Grea – 2020, rechts: The Seafarer – 2019

Links: The Seafarer – 2019, rechts: provençaalse schetsen – 2019

Links: Ysland – 2018, midden: LAX – 2017

Van links naar rechts: Land’s End – 2017, No more Poetry in Paradise – 2020, Twin Towers – 2017

No more poetry in Paradise – 2020

Van links naar rechts: Land’s End – 2017, No more poetry in Paradise – 2020, Twin Towers – 2017

Links: LAX – 2017, rechts: Muses & Metamorphoses – 2019 – 2020

Overzicht ruimtes

Stichting Ruimtevaart

negen10drie&7tig

23 november 2019

Bij Ruimtevaart opende vrijdag een tentoonstelling met werk van op zijn minst voor de helft bekende gezichten in de Haagse kunstwereld. Het zijn er vier uit de jaargang 1973 van de Vrije Academie, een instituut wat destijds een veel levendiger gezicht toonde dan de erg traditionele KABK . Zij zijn elk hun eigen weg gegaan, maar komen elkaar nog met regelmaat tegen. Het idee om een tentoonstelling te maken met recent werk vond weerklank in Ruimtevaart en we zien nu van drie kunstenaars recent werk en een ouder werk: Nies Vooijs, Pim Piët en Jan de Weerd. De vierde deelnemer, Marion van Rooij, overleed kort voor de opening van de expositie. De familie wilde niet dat werk van haar getoond werd, maar de exposanten hebben een manier gevonden om haar toch enigszins aanwezig te laten zijn.
Te zien is dus sterk werk van actieve kunstenaars van een bepaalde leeftijd die zich in de loop van de tijd steeds hebben door ontwikkeld. Nies Vooijs laat regelmatig schilderijen zien. In haar verbeelding van gewone dagelijkse onderwerpen of omgevingsdetails is verf belangrijker dan het onderwerp: in stevige streken en contrasterende kleuren worden licht vervreemdende doeken geschilderd. Bij Pim Piët is het beeld rustiger. De kleuren zijn zachter en de vormen zijn strak. Zijn onderwerpen zijn taal, geluid en de invloeden die hij onderging. Hij bewondert fundamentele en conceptuele kunst en dat is te zien in zijn sterke schilderijen.
Jan de Weerd is recent wat minder in beeld geweest, maar hij was eerder dit jaar al in West-End Gallery te zien geweest en laat nu ook weer twee nieuwe verzamelingen zien van gebruiksvoorwerpen die in series op de wand zijn gehangen. De formele eigenschappen van die voorwerpen, kleur, vorm en de variatie in die elementen vormen de interessante eigenschappen van het werk. De aard van de voorwerpen brengt een glimlach te weeg.
Zo is deze tentoonstelling een blijk van de kracht van de zich door-ontwikkelende kunstenaar waar sommige jongere kunstenaars nog wat van kunnen leren!

Ruimtevaart

Hoogtij

24 mei 2019

Vandaag vond weer een uitgebreide versie van Hoogtij plaats in Den Haag. Ik had het weekeinde voor Athene al veel gezien en aangezien het toch al een opwindende week was hield ik het beperkt. Bij deze een indruk:

Bij …ism project space laat Jean-Philippe Paumier het wezen van bergen beleven. Zo is deze dia van een negatief van een berg ontdaan van de kenmerkende eigenschappen van bergen en openbaart zich het wezen…

Dat geldt ook voor deze video in de hoofdruimte van het gebouw, een “rêverie sur la montagne”

In de gang dient de bezoeker met natte voeten over zeeptegels te lopen en zo de berg als fysieke reactie mee te maken.

Op deze kaart zijn de vouwen en kreukels parallel aan de hoogtelijnen die de hoogteverschillen aangeven, je vraagt je af wat wat is.

De kelder is een verrassende ruimte: boven deze maquette van gestort gips blaast een ventilator die de erosie in bergen aanschouwelijk maakt.

Dan naar Ekster, het nieuwe initiatief van Charlotte van Winden (sorry, ik weet dat je auteurschap bekritiseert..). Daar is de Papierfabriek geïnstalleerd waar met publieksparticipatie een nieuw Art Zine wordt geproduceerd. Publiek wordt van de hippe, populaire en drukke Grote Markt naar binnen gehaald om papier te maken…

Waarmee van alles gebeurt

De bekende zeef met pulp

En het snipperen. Deelnemers krijgen een wit pak aan wat de anonimiteit vergroot

Er zijn ook wel kunst-achtige dingen te zien zoals deze uitvergrote tekst uit het zine

En een zuil met tekens à la Penck

Het Zine dat stelling neemt tegen auteurschap, voor anonimiteit, internationalisme en gemeenschap.

Bij galerie Sophie een gelegenheidstentoonstelling n.a.v. het Spinozajaar met aan eerder in het pand exposerende kunstenaars refererende werken van Sandra Schijf (die een architectuurachtergrond heeft).

Harald van Noordt verruilde de Sorgue voor de Leidse trekvaart met even intrigerend werk.

Bij Maldoror galerie werd Yvo van der Vat uitgenodigd, een gilet jaune aan de Stille Veerkade

Dan naar HOK-galerie waar psychedelische linosneden te zien zijn van Bob de Groof

Met een aan underground-cultuur refererende beeldtaal

Die HOK-galerie is overigens een aardige aanwinst waar men sympathiek ontvangen wordt en waar sinds een jaar toch verrassende tentoonstellingen gemaakt worden.

En dan naar de tentoonstelling Space-Project 02: Lichtend gas van vorming tot in leven ontbonden, een installatie van Machiel van Soest

Een dertigtal vlakken werden beschilderd en in de ruimte aangebracht en twee sculpturen werden geplaatst

Zoals hier in de lege binnenruimte

Waaromheen verschillende atmosferen zich bolden

impressionistisch, expressionistisch

Het ging alle kanten op en maakte indruk

En als noot voor de ingang een kleine expo van dochter Ans van Soest

Hoogtij

Still

10 maart 2019

Vandaag werd de tentoonstelling “Still” van Ellen Rodenberg geopend in Ruimtevaart’s nieuwe expositieruimte. Ellen Rodenberg is al jaren bezig op haar atelier om nieuwe wegen te vinden voor haar schilderijen en het is een genoegen om wat resultaat van die speurtocht in het openbaar te zien. Het is een groot verschil om werk op een atelier te zien met alle probeersels, pogingen en context-experimenten of om een bewuste keuze in een neutrale ruimte bijeen te zien. De kunstenaar is al lang met een aantal thema’s bezig die soms terug komen, maar die waren veelal een aanleiding om te schilderen, geen doel op zich. Dat de schilderkunst pur-sang recent de overhand begint te krijgen is vooral in een aantal van de grotere doeken van Rodenberg te zien, de vrijheid die daarmee gewonnen is veroorzaakt een lyrische schilderkunst die erg geslaagd is. De tentoonstelling is ook tijdens Hoogtij volgende week te zien en daarna nog tot 24 maart. Bij deze een indruk:

Bij de ingang hangt een ensemble van vormexperimenten

En bij een rondgang stuiten we op het basismateriaal van nieuw werk dat over de wand hangt

Aan de andere kant vormt dit doek een mooi accent boven weer een serie experimenten

Wat uiteindelijk in dergelijke doeken resulteert

Ook hier een doek dat op velerlei wijze met verf is bewerkt

En daartegenover een bakblik met een bewerkte foto er in

Dit is mijns inziens een van de topwerken

En deze mag er ook zijn: “Tussen de bedrijven”, een soort collage van schilderijfragmenten

Een overblijfsel van een Malieveld-actie

En nog een serie kleine schilderijtjes waarin oudere motieven de kop op steken

Sommige van die kleine doekjes zijn erg de moeite waard

Hier lijkt Rodenberg opeens de natuur als inspiratie te nemen

Zoals ook hier, dit is nog klassiek beschilderd doek

Maar in dit werk begint bewerkt doek terrein te winnen zodat de streek en de vlek mooi contrasteren

Ook hier een landschappelijk aandoend thema

In de nieuwe ruimtes van Ruimtevaart kan je mooie doorkijkjes maken

Waarin zo’n schilderij mooi geaccentueerd wordt

Er is veel wandruimte die gebruikt kan worden, de ruimte is moeilijk te fotograferen

Dit is een kleiner wonder

En dit is een ander topwerk

Ruimtevaart staat altijd voor een goed onthaal en ook in de nieuwe ruimtes hebben de leden weer gezorgd voor een bijzonder prettige gelegenheid om af te buizen na weer zo’n sterkte tentoonstelling

Ruimtevaart

 

Ruw!

25 maart 2018

Volgende week zal Stichting Ruimtevaart haar ruimte aan het Hoge Zand verlaten, voor de zoveelste keer worden zij verplicht een nieuwe ruimte te betrekken, omdat het wethouder Baldewsingh behaagt een Grand Travail achter te laten na het échec van zijn partij. In Concordia zal een museum voor de migrant worden ingericht, naar analogie van Ellis Island in New York.
Voor Ruimtevaart is het aanleiding voor een aantal activiteiten voor het verlaten van het gebouw, vorige week het Ground Festival en afgelopen vrijdag de presentatie van een Haagse Editie van Unbekannter Weise: Ruw!,  Een kunstenaarstijdschrift waarover de berichten me al uit Berlijn hadden bereikt. Hans Könings die na een Haagse carrière naar Berlijn vertrok, is daar met een aantal kunstenaars het tijdschrift begonnen: een voor mij bekend concept (Ooit maakte ik in de VS “Ysland” op vergelijkbare wijze) – vraag iedere deelnemer een werkje in oplage van 50, doe er een nietje door en breng het uit! Het principe werkt nog steeds: met een interessante keuze uit het Haagse kunstenveld was een gaaf tijdschrift geproduceerd. De presentatie werd erg druk bezocht, het is te hopen dat Stichting Ruimtevaart de energie en ideeën houdt om in haar nieuwe onderkomen ook op het Helena van Doeverenplantsoen dergelijk enthousiasme te veroorzaken.

De etalage is nog van Marie Civikov, die in het Groundfestival performances deed die ik helaas moest missen

Iets met Makaken en verloren idealen

En Anna Achmatova…

Bij de presentatie was een tentoonstelling ingericht met werk van de deelnemers, hier werk van Hans de Bruin

Elsa Hartjesveld

Ik denk Carola Rombouts

Ook Hans de Bruin?

Werk uit de editie van voor Hans Könings, links Elsa Hartjesveld en rechts durf ik niet te zeggen.

Een houtdruk van Angeline Dekker

De crowd

Nogmaals Hans de Bruin

Een Duitse editie van RUW!

Nog een met grafische cover

en een derde, ook erg geslaagd!

Hans Könings vertelt

3 D schilderwerk van Evelyn Snoek

Ruimtevaart capo Henk Hubenet kijkt kritisch

En dit is dan de eerste Haagse editie, naast boven genoemde kunstenaars werken ook Coos Dieters, Elisa Pesapane en Leo Jinssen mee.

Ruimtevaart

Dance in the Light

21 december 2017

In Ruimtevaart is momenteel werk te zien van Willem Marijs, een lichtkunstenaar die in de zestiger jaren al actief was. Tegenwoordig is hij een inspiratie voor jongere kunstenaars en studenten van Beeld en Geluid, de interfaculteit van het Koninklijk Conservatorium en de KABK. Het werk refereert aan minimale kunst en de Amerikaanse lichtkunst van Dan Flavin, alleen de werken van Marijs zijn eerder dynamisch dan monumentaal: door een programma van diverse kleuren en lichtintensiteiten weet Marijs werken te maken die ook al door de interferenties van die verschillende elementen de toeschouwer op verschillende manieren weten te raken.

Vanavond werd t.g.v. deze tentoonstelling een avond van Super-B georganiseerd met vroege videoclips: smalfilmprojecties bij bekende hits in Phono-View, een systeem dat in kroegen veel werd gebruikt om de klandizie te plezieren. De filmpjes zijn aandoenlijk in hun naïviteit, bordkartonnen decors en dames die in minieme kleding dansten voor bronstige heren waarbij  borstpartij,het kruis en het achterwerk prominent in beeld werden gebracht. In een tweede deel van het programma was een installatie van Marijs op het toneel geplaatst uit de zestiger jaren. Die installatie heeft destijds veel ophef veroorzaakt, maar nu werd hij aangezet terwijl de kunstenaar er als een volleerde DJ oude platen bij draaide. Het was een bijzonder vermakelijke avond waarbij ik de installatie van Marijs, die monumentaal op het podium van Concordia was geplaatst fantastisch vond!

 

Werk van Willem Marijs in de tentoonstelling

Dat werk nam verschillende gedaanten aan

Dit tweede werk in de stand in Ruimtevaart was eenvoudiger, maar misschien wel sterker.

In een vitrine lag dit werk te gloeien als terzijde.

De filmpjes van Phono-View waren…

charmant?

Shake y’r booty!

De installatie op het podium

Die ook verschillende vormen kreeg

en ook in de details heel goed werkte.

De kunstenaar draaide rustig zijn plaatjes

Voor het programma werd een folder rondgestuurd waarin je kan zien hoe Phono-View werd toegepast

En op weg naar huis nog een blik op de Woogie Woogie, marijs’ bijdrage aan het Stijl-jaar

Ruimtevaart