11 april 2016
Een brandbrief van Rune Peitersen:
Iets meer dan vier jaar geleden heb ik samen met Mariska van den Berg, Yvonne Grootenboer, Jack Segbars en Yuri Veerman, Platform BK opgericht naar aanleiding van de bezuinigingen van het kabinet Rutte I. We misten de stem vanuit het veld in alle discussies over kunst en kunstenaars in de media en politiek. Er ontbrak een organisatie die vanuit het veld sprak, vanuit de ervaringen van de kunstenaar, curator, ontwerper of schrijver, met hun woorden en argumenten.
Vanaf het begin was duidelijk dat we niet puur voor lobby gingen of puur ‘filosofisch’ wilden zijn. Het was helder dat om echt iets te kunnen bereiken, we verder moesten denken dan geld alleen en ook het veld zelf zouden moeten activeren. We noemen ons inmiddels een ‘actieve denktank voor de kunsten’: een platform waarop en waarmee nagedacht kan worden over de rol van kunst en kunstenaars in de samenleving waarin we (willen) leven. We zetten die gedachten ook om in acties en projecten, en proberen in alles wat we doen de samenhang tussen theorie en praktijk inzichtelijk te maken. We werken samen met andere organisaties die weten hoe ‘het spel’ wordt gespeeld in Den Haag. We voeden hen met informatie en agenderen onderwerpen die onderbelicht blijven of zelfs vergeten zijn. Dat alles vanuit het veld en de ervaringen van onze leden en onszelf.
In de afgelopen vier jaar hebben we bijna volledig op de inzet van vrijwilligers gedraaid. Ik heb persoonlijk gemiddeld 2 tot 3 volle dagen per week voor Platform BK gewerkt en heb daar intens van genoten en veel van geleerd. Na de zomer echter zal ik de taken als voorzitter en dagelijks- en inhoudelijk leider neerleggen. Ik heb mij naar beste vermogen en inzicht ingezet om Platform BK te ontwikkelen tot een belangrijke organisatie in het Nederlandse kunstlandschap, en hoewel het werk nog niet af is, is het nu tijd om anderen een kans te geven. Het is een groot privilege geweest om met en voor zoveel mensen te werken en spreken. Het geeft een enorme kick om te merken dat wat we doen daadwerkelijk effect heeft en op prijs wordt gesteld door onze leden en anderen in het veld. Dat zichtbare effect heeft ervoor gezorgd dat wij nooit problemen hebben gehad om vrijwilligers te werven. Ook recentelijk hebben zich weer nieuwe vrijwilligers aangesloten: grafische vormgevers, een webdesigner en een onderzoeker atelierbeleid. Onze huisstijl krijgt binnenkort een makeoveren we blijven onze expertise uitbreiden en verstevigen.
De lijst van projecten die we hebben opgestart, de acties die we hebben ondernomen, de onderzoeken die zijn verricht, de gesprekken gevoerd etc. is lang. Kijk maar naar onze website: Weerwoord (opiniestukken als reactie op kunstbeleid of berichtgeving), Het Initiatief (groeiende inventarisatie van kunstenaarsinitiatieven in NL), Art Matters (een verzameling essays over de relatie tussen kunst en politiek), De Verbeeldingsstorm (de resultaten van de bezuinigingen door Rutte I in kaart gebracht), Blijfjijzzp’er (de geslaagde actie tegen het afschaffen van de startersaftrek voor zzp-ers), Clusters (bijeenkomsten voor en door leden), debatten en informatiedagen, Brieven aan OCW en de Raad voor Cultuur, en meer. Daar kunnen we nu nog als doorlopende activiteit het onderzoek naar het atelierbeleid aan toevoegen, en vóór de zomer ligt er een richtlijn kunstenaarshonoraria klaar – daar wordt nu aan gewerkt!
Maar we merken ook dat er een grens is bereikt. We kunnen niet langer alleen op vrijwilligers draaien, daar doen we domweg teveel voor. Bovendien blijkt het continueren en bewaken van de huidige kwaliteit moeilijker dan opstarten. Platform BK houdt zich bij de kern van haar taken maar heeft een bepaalde professionaliteit en verantwoordelijkheid verworven. De drijvende krachten daarachter (teamspirit, persoonlijke betrokkenheid, kennis en kunde) zijn niet onuitputtelijk maar moeten steeds opnieuw gevoed en hernieuwd worden.
We hebben per oktober 2015 een structuur opgezet met in de basis een betaald kernteam om de vrijwilligers te kunnen aansturen, leden en partners te blijven bedienen en de organisatie manifester te maken. De betaling is helaas nog ondermaats, dat is zacht uitgedrukt en dat druist in tegen onze eigen woorden: een redelijk honorarium voor professioneel werk.
We ontvangen geen structurele subsidie en dat willen we zo houden. Dat maakt ons niettemin afhankelijk van de ledencontributie om het kantoor draaiend te houden en de projecten te doen. Op dit moment hebben we nog niet genoeg leden om dat behoorlijk te kunnen doen. Zonder nieuwe aanwas blijft Platform BK weliswaar bestaan, maar zullen we noodgedwongen het tempo moeten terugdraaien en een aantal geplande activiteiten moeten uitstellen. Terwijl we er juist aan toe zijn om meer slagvaardigheid na te streven: Platform BK wil zelf onderwerpen agenderen, aankaarten en aanjagen op grotere schaal dan we nu al doen. Het is nodig om een breder palet te ontwikkelen dat onderzoek, aanwezigheid en programma behelst, dat vraagt om werkuren, reiskosten en facilitaire zaken. Daar zijn middelen voor nodig.
Vandaar deze mail: een oproep aan al onze leden om Platform BK te helpen groeien, door ontwikkelen toekomstbestendig te maken. We hebben niet eens zoveel nodig. Er zijn nu 350 leden. Dat is mooi, want als ieder lid één iemand lid maakt, dan zijn we er al. Één. Dat is alles. Twee mag ook.
Het voelt wellicht onwennig om mensen te vragen om lid te worden (geloof mij, wij weten er alles van), maar uit ervaring weten we dat de persoonlijke benadering het beste werkt. En er is niets om je voor te schamen: Platform BK heeft haar sporen wel verdiend! Vraag je collega’s in je atelierpand of op de academie waar je lesgeeft. Of bij de volgende opening: hé, Platform BK heeft meer leden nodig, ben je al lid? Velen wel, maar velen ook niet. Waarom niet? Misschien willen ze al geruime tijd lid worden, maar vergeten het steeds te doen.
Als ik mensen vraag om lid te worden, hoor ik soms dat ze Platform BK een warm hart toedragen en ons werk goed en belangrijk vinden, maar zich liever niet committeren. Ze willen ‘onafhankelijk’ blijven. Kijk dan op onze ledenlijst, zie je daar mensen die hun onafhankelijkheid opgaven door Platform BK te steunen? Ik werk vier jaar voor Platform BK, en voel me in mijn onafhankelijkheid als kunstenaar juist gesterkt doordat het Platform ervoor opkomt, omdat we het belang ervan samen onderzoeken en benoemen. Ik voel me gesteund door die organisatie, die vanuit het veld nadenkt over onze onafhankelijkheid en daarover spreekt met de media, vakbonden, fondsen en politiek. En die er niet voor terugdeinst om ook in eigen kring erop te wijzen dat die onafhankelijkheid helemaal niet zo vanzelfsprekend is als vaak wordt gedacht. Sterker nog: bij een volgend kabinet zou die zomaar wegbezuinigd kunnen worden.
Als al onze huidige leden nog één iemand lid maken, dan is Platform BK in een klap een gezonde organisatie. Dan zijn we in staat om al onze activiteiten krachtig voort te zetten en staan we met z’n allen een stuk sterker!
Rune Peitersen
Voorzitter en medeoprichter Platform BK
chmkoome's blog 