Bij …Ism in Den Haag werd tijdens Hoogtij een tentoonstelling geopend van Paul Bogaers, een Brabander die we hier niet veel zien. Hij is begonnen als fotograaf en in zijn discipline rekte hij de grenzen al aardig op. Recent is hij begonnen met drie-dimensionaal werk dat in eerste instantie oogt als beelden van geïsoleerde eilandbewoners die van onze cultuur totaal geen weet hebben. Toch zijn er herkenbare elementen in die sculpturen aangebracht waardoor je eerder aan een post-apocalyptische religie denkt dan aan Papoua’s of Amazone-bewoners. …Ism heeft een mooie voorruimte waarin dat dilemma iets duister kolonialistisch krijgt en een achterruimte waarin de sfeer meer die van een verzamelaar in de toekomst ademt. Bovendien wordt op een binnenplaatsje ook nog de eerste video ever van Bogaers getoond: het oogt even surrealistisch als de twee ruimtes die hij heeft ingericht! Terug komend vallen me de foto’s op die in een nogal rafelige lijst zijn gevat: het past perfect in wat de kunstenaar nu uit zijn onderbewustzijn opdiept. Komend weekeinde zal de tentoonstelling nog te zien zijn. …Ism lijkt zo een waardevolle aanvulling op het Haagse kunstenveld te vormen met alweer een tot de verbeelding sprekende show!
Bijgeleverd een zaklantaarntje in de donkere voorruimte, het versterkt het oerwoudgevoel.
Zoals gezegd dus ook foto’s met nogal suggestieve elementen.
En fetish-achtige voorwerpen van natuurlijke materialen
Maskers, rituele voorwerpen…
David Lynch zou hier wel weg mee weten…
Toch kan je zo’n opstelling esthetisch noemen
En deze opstelling in de lichte ruimte zeker!
Wat meer naar de hedendaagse norm geplaatst
En gesculpuurd
Terwijl de video van het werk in een natuurlijke omgeving weer erg verontrustend werkt door de dubbelopnamen
Vandaag vond de seizoens-afsluiting van het Apprentice Master Project in Kunstpodium T in Tilburg plaats. Tijdens de opening van de “Best of” werd ook de Jan Naaijkens prijs uitgereikt aan een door de jury bepaalde kunstenaar. De prijs, die wordt beschikbaar gesteld door het Noord-Brabants genootschap, bestaat uit een geldbedrag, een solotentoonstelling en een inspiratiedag met de Jan Naaijkens-junior prijswinnaar. De kandidaten voor de prijs waren eerder door Marleen Hartjes, voormalig directeur Kunstpodium T, en ondergetekende in de functie van jaarmeester bepaald: het waren Machteld Steukers, Maureen Jonker, Nuni Weisz en Chris Rijk.
De tentoonstelling is bijzonder geslaagd, bij elke kunstenaar kan je zien dat ze in hun afstudeerjaar een ontwikkeling hebben doorgemaakt. Als geheel vind ik het een van de beste in de serie van 22 die we hebben gehad. Bij deze een indruk en de uitreiking van de Jan Naaijkens prijs:
Maureen Jonker onderzoekt het menselijk lichaam als onderdeel van installaties die ze bouwt. Ze doet dit door live performance zoals hier, maar ze gebruikt ook fotografie als medium. In beide gevallen is het de ruimte samen met het lichaam(sdeel) als sculpturaal element in de installatie die het geheel een bepaalde spanning geven.
Hier een werk in twee dimensies
Over gelaagdheid gesproken…
Chris Rijks werk provoceert en ondervraagt de legitimiteit van het kunstenaarschap en zijn identiteit op een levendige en originele manier. Hij onderzoekt diverse materialen op hun mogelijkheden en ook de manier van presenteren levert verrassende inzichten.
Zo is keramiek alom tegenwoordig, maar werkt hij recent ook met textiel
en verheft hij zijn werk ver boven het publiek.
Terwijl dit soort eenvoudige werkjes nonchalant op de vloer worden geplaatst
In het wandkleed zijn allerlei moderne technieken gebruikt
Machteld Steukers heeft een liefde voor materialen en vooral materialen uit de bouwmarkt. Daarmee weet ze verrassende werken te maken die op originele manier in de ruimte geplaatst worden.
Combinaties van materiaal en onderwerp en verschillende materialen met elkaar leveren erg mooi werk op.
Zoals de combinatie van styrofoam en porcelein met een kekke trekband
of dit geheel
Dat tot in de details de moeite waard is
Nuni Weisz laat hier een installatie zien genaamd “Components for an acoustic environment” waarin bezoekers worden aangemoedigd te participeren en muziek te maken. Het grootste werk is prachtig
en er is tot in details over nagedacht. Een papieren band met tekeningen en perforaties draait rond door een muziekapparaatje. De perforaties veroorzaken de muziek.
De tekeningen bepalen de perforaties
Meer onderzoeksmateriaal
En twee werken waarbij het hoofd tussen de bollen moet geplaatst worden
en een knikkerschaal waarmee geluid kan worden gemaakt
In de tuin probeert Jip een instrument uit dat bestaat uit een holle stam waarop een vingerpiano is geplaatst. Als je je hoofd in de stam plaatst hoor je je eigen muziek keihard!
Na de traditionele gezamenlijke maaltijd wacht ieder op de jury
Die op zich liet wachten, maar de voorzitter van het Noord-Brabants Genootschap nam het woord om de prijs te verklaren
En kunstenaar Paul Bogaers, die samen met galeriehoudster Ingrid Luijcks en Niels Engel (MU, Eindhoven) de jury vormde maakte de prijswinnaar van de Jan Naaijkensprijs 2017 bekend.
In de 10e tentoonstelling van het Apprentice Master Project werkt meester Paul Bogaers samen met Merel van de Casteele (St Lucas Gent), Paddy de Bruijn (Fontys Tilburg) en Renée Vleugels (Maastricht). Er vonden wat mutaties plaats tijdens de voorbereidingen van de tentoonstelling, maar uiteindelijk vond de opening plaats bij NS 16 in Tilburg. Zelf kon ik niet aanwezig zijn bij de opening en door ongelukkig toeval was ik te laat om de tentoonstelling te zien, maar ik begreep van Paul Bogaers dat een en ander goed gelukt was en dat de opening een geode opkomst had. Tijdens de opening deed Merel van de Casteele een performance waarin ze het publiek kennis liet maken met de inhoud van haar kistjes. Bij deze een overzichtsfoto van de tentoonstelling van de meester zelf:
!
Overlap:
Voor de elfde editie van het Apprentice Master Project is Marleen Sleeuwits de meester. Deze tentoonstelling vindt plaats in kunstpodium T in Tilburg. Deelnemers zijn naast Marleen Sleeuwits: Machteld Steukers (PXL Hasselt, B), Bente Langendijk (HKU) en Maureen Jonker (HKU). Het is een bijzonder geslaagd geheel geworden met erg sterk individueel werk dat goed met elkaar combineert in de vier ruimtes van Kunstpodium T . De ingrepen die in de verschillende ruimtes zijn gedaan met kleurvlakken zijn weliswaar mede debet daaraan, maar het is een plezier om te zien hoe het werk op elkaar inwerkt en de ruimtes versterkt.
Op de voorgrond werk van Machteld Steukers die graag met bouwmaterialen werkt en Maureen Jonker die met fotografie exposeert.
Machteld Steukers
In de andere hoek een combinatie van dezelfde kunstenaars: voor Machteld Steukers en achter Maureen Jonker.
Hier Maureen Jonkers’werk van nabij.
Nogmaals Maureen Jonkers
idem (denk ik).
Een ruimte met werk van Bente Langendijk en meester Marleen Sleeuwits. De eerste heeft een muurtje gebouwd om de ruimte af te sluiten en subtiel het interieur omgedraaid door de lampen op de vloer te monteren, wat tegelijkertijd mooi met Sleeuwits werk samen gaat.
Dit is zo’n bewerkte ruimte met werk van Maureen Jonker, van de andere foto ben ik niet zeker.
De foto van Jonker van nabij
Hier een fraaie combi van Marleen Sleeuwits en Maureen Jonker
Dan nog een ruimte met werk van Machteld Steukers en Bente Langendijk
Machteld Steukers mt een plaat isolatiemateriaal tussen twee platen beton
Vandaag was ik eerst nog even op Art Rotterdam waar Wilfried Huet een lezing gaf over Gagarin, het tijdschrift dat hij uitgeeft en waarin beeldend kunstenaars worden uitgenodigd een tekstuele bijdrage te leveren. West heeft op dit moment in Huis Huguetan een tentoonstelling die is samengesteld door het collectief HELD, een groep van vier kunst-afficionados waaronder Huet. Daarnaast wordt in de ruimte van West aan het Groenewegje de tentoonstelling Gagarin, Slominsky, Beuys getoond waarin naast werk van Andreas Slominsky en Josepy Beuys ook alle edities van Gagarin te zien zijn. In zijn lezing vertelde Huet over de inspiratie voor het tijdschrift, de band met zijn eerdere beeldende werk en over het verloop van de geschiedenis van Gagarin en hoe de contacten met de diverse kunstenaars verliepen. Het is bijzonder interessant te zien en te horen hoe beeldend kunstenaars de vraag van de redacteur om een tekst te leveren opvatten en naast ingrepen in de vormgeving illustreert het geleverde werk in de meeste gevallen de attitude die de kunstenaar heeft.
Wilfried Huet naast een geprojecteerde lijst met medewerkers van Gagarin onder wie zeker niet de minsten
Met een overtuigende toon vertelde Huet over de wijze waarop hij kunstenaars er toe overhaalde een tekst te leveren waarna hij overtuigend de verrassing beschreef over het geleverde werk.
Een tekst van Alfredo jaar als voorbeeld
Hierna wilde ik toch nog de Rotterdam Contemporary zien waarvoor ik ook een aantal uitnodigingen kreeg van interessante kunstenaars. Bij deze een indruk:
Bijna als eerste werd ik verrassend aangesproken door Andreas Martí uit Zürich die ik al een aantal jaar in Athene heb meegemaakt. Zijn Initiatief Diensgebäude laat o.a. werk van hemzelf zien waaronder deze uit nood geboren lamp
en ook dit papier werk.
Jans Muskee heeft voor de gelegenheid een fraai groot werk getekend: Just what is it that makes today’s homes so differnt, so appealing?
Willem Stoop bij WTC-gallery
Galerie Ra was erg populair bij de dames met handige toontafels
Gryanne Stunnenberg
Mooi transparant werk van Klaas Gubbels
Prachtig werk van Jan van Munster
En nog een meester: werk van Mariëlle Buitendijk
Een wandsculptuur van Olaf Mooij bij Bob Smit
Babette Kleijn
Werk uit een solopresentatie van Lotte van Lieshout bij galerie Wit
Nico Parlevliet bij Pictura
Paul Bogaers
Het lijkt wel of ik Tobias Lengkeek tegenwoordig overal tegen kom!
Alweer Olaf Mooij bij Buro Rotterdam
Joel Mpah Dooh bij Sanaa
Tamara Dees bij Twelve Twelve
Het zou me niet verwonderen als het deze Engelse galerie is die de prijs voor de beste presentatie heeft gewonnen: L’étrangère uit London
Dan hing er in de WTC galerieruimte ook nog een tentoonstelling met Rotterdamse meesters, uitgezocht door een selectiecommissie, mooi geheel met ik zeggen met enige omissies:
Weer Mariëlle Buitendijk, hors concours wat mij betreft!
Prachtige subtiele paneeltjes
Inge Aanstoot hoort er zeker bij
Evenals Eveline Visser
John van ’t Slot
Ad Schouten
Geert Baas hoort er ook bij! Hij heeft zich er stiekem tussen gewurmt met dit werk op de heren WC
De koude wind die al jaren uit de rechtse hoek over het culturele veld waait maakte de afgelopen maanden flink slachtoffers! Tijdelijke oplossingen werden in bepaalde gevallen wel gevonden, maar structureel gaat het bepaald niet goed. In het Haagse spelen daarnaast nog meer zaken een rol. De ontwikkelingen in het vastgoed en in de Haagse infrastructuur zorgen er voor dat Haagse kunstenaarsinitiatieven met hun hele hebben en houwen van hot naar her gestuurd worden. De ontwikkelingen in de Binckhorst zijn in dit opzicht tekenend: Billytown begon met een ambitieus programma en een heel nieuwe opzet en zal in april het veld moeten ruimen. Locatie Z was naar haar derde expositielocatie in een jaar verhuisd, ook in de Binckhorst , het zal daar weer weg moeten. Dat gebied leek veel mogelijkheden te bieden voor de kunstensector, maar de stedelijke ontwikkelingen en met name het gereed komen van de Rotterdamse baan zorgen er voor dat het gebied ook commercieel aantrekkelijk wordt. Daarnaast is er mede ten gevolge van de immigratie een behoefte aan woonruimte en er wordt naarstig gezocht naar kantoorruimtes die tot wooneenheden kunnen worden omgebouwd. Het gevolg is dat kunstenaarsinitiatieven met enorme onzekerheid blijven zitten over hun situatie.
Deze eindlijst is beperkt. Ik heb afgelopen jaar minder gezien wegens diverse reizen die ik mede ivm onderzoek heb gemaakt. Daarnaast ben ik ook uitgenodigd om jaarmeester te worden van het Apprentice-Master Project van Kunstpodium T en dat heeft me ook nogal bezig gehouden, de resultaten zijn op deze site de komende maanden te bezichtigen. Een bijkomend voordeel is wel dat ik regelmatig het land in zal gaan voor de erbij behorende tentoonstellingen en dus ook andere exposities in de omgeving zal zien. Zo ben ik recent al een paar keer in Park en de Pont geweest waar ik normaal wat moeilijker kom. Bij deze de toppers zonder hierarchie:
In Den Haag is Parts Project nadrukkelijk aanwezig met een paar waanzinnig goede tentoonstellingen waarvan ik vooral Show me Your Vital Parts top vond. De installatie van Pim Voorneman droeg als entrée bij aan de gelaagdheid van de presentatie.
Het weekend waarin A day to clay a bust van Topp&Dubio plaats vond in 503 was gedenkwaardig, het interessante initiatief gaat rustig zijn eigen weg (dit weekend met Joost Rekveld) en de heren gaan door met acties in straten enzo..
Quartair maakte met Drawing Front een mooie tekeningententoonstelling en de tentoonstelling van Frank Halmans bij Ramakers was ook heel goed.
De tentoonstelling over Vilèm Flusser bij West past mooi in een zich steeds duidelijker aftekenend programma dat met het in gebruik nemen van Huis Huguetan nog veel meer mogeljkheden heeft zich te ontwikkelen. De recente tentoonstellingen See How the land Lays/Gagarin zijn daar een mooi voorbeeld van.
Baracca maakte bij Locatie Z de afsluiting van haar “Inside Job” project in een vrij moeilijke omgeving wel een goede show. Locatie Z zelf heeft op die locatie, het Helena van Doeverenplein, kort maar hevig gefunctioneerd na eerst met All You can Eat van Ockenburg afscheid te hebben genomen. Thijs Ebbe Fokkens maakte onder de naam Escapist Cookbook een grote installatie die indruk maakte en de recente expositie The Group van The Holls-Collective, dit keer in de Binckhorst, laat zien dat het potentieel ondanks alles onaangetast blijft.
Billytown maakte haar belofte volop waar met een serie tentoonstellingen: de solo van Marius Lut, de mooi onbevangen tentoonstelling Can’t do Nothing die door Bernice Nauta werd gecureerd en de nu nog te bezichtigen tentoonstelling van Iede Reckman,For All but Finitely Many, maken het om wanhopig van te worden dat zij weer verkassen moeten. Hopelijk vinden ze een manier om zo door te gaan.
Galerie Maurits van de Laar vierde zijn vijfentwintigjarige jubileum met een tentoonstelling die aangeeft dat de galeriehouder een mooi breed programma heeft ontwikkeld dat hem een sterke plek in de Haagse galeriewereld bezorgt. De tentoonstelling Auszeit van Diederik Gerlach in oktober was bijzonder fraai!
Helaas moeten we afwachten wat met een andere sterke galerie, Nouvelles Images, gebeurt nadat Erik Bos helaas veel te vroeg overleed. En, talking about galleries: De Art The Hague beurs begint nu wel smoel te krijgen, alleen het randgebeuren oogt bijzonder rommelig en hap-snap: kan daar niet een goede curator op gezet worden?
Galerie Durst Britt&Mayhew gaat onverdroten voort op de ingeslagen koers met een vrij ambitieus programma dat mooie tentoonstellingen oplevert, de tentoonstelling van Wieke Wester en Alexandre Lavet waren niet te versmaden!
STROOM blijft instelling van het jaar voor mij, zij zijn de spil van de Haagse kunstwereld en het hele land is daar jaloers op. Het twee-jarige project dat ze uitvoeren, Attempts to read the World (Differently) , vindt doorgang met intrigerende tentoonstellingen: na vorig jaar de tentoonstelling met Neïl Beloufa te hebben gemaakt zagen we dit jaar de Display Show met Celine Condorelli, Gavin Wade en James langdon en nu het project Three Exhibits, Five Acts dat zich na de grote video-installatie van Max de Waard interessant ontwikkelt.
Dat de wind in HEDEN uit een andere hoek waait is ook duidelijk: met een consequente serie tentoonstellingen en deelname aan beurzen proberren zij hun bekendheid te vergroten en een aantal door henzelf gebrachte kunstenaars te promoten. De HEDEN-start prijs is een mooi intitiatief en tentoonstellingen als die van Ingrid Mol en Theo Jansen zijn altijd de moeite waard om te bezoeken.
Het Malieveld-project blijft interessant voor mij persoonlijk als laboratorium en incidenteel komen ook anderen daar werken op zaterdagochtend. Zo werd op 9 april het vierjarig jubileum gevierd met een aantal deelnemende kunstenaars.
Buiten Den Haag vind ik PARK in Tilburg toch heel bijzonder met o.a. een zomer-installatie van Yona Friedman en een fantastische tentoonstelling als Mwili na Akili met Charlote Schleiffert en Paul Bogaers. Lekker licht, een tentoonstelling die Eelco van der Lingen maakte voor het Centraal Museum in Utrecht vond ik erg de moeite waard en het was fijn om te zien dat ook This Art Fair in de beurs van Berlage wat meer karakter begint te krijgen. Het is goed dat individuele kunstenaars zich hier kunnen aanmelden.
Internationaal werd ik geraakt door de Robert Ryman-tentoonstelling in DIA-arts centre in New York, de Duchamp en Brancusi opstellingen in het Philadelphia Museum of Modern Art, de Barnes-Collection in Philadelphia, de heropening van het SF MOMA met een prachtige inventieve nieuwe vleugel en een fantastische brede presentatie van o.a. Elsworth Kelly. Verslagen stonden op Facebook, maar daar moet je kennelijk toch niet te enthousiast gebruik van maken want na een album met al mijn Malieveldwerk zijn nu ook drie van mijn U.S. albums verdwenen. Ik zal proberen in de loop van de komende maanden verslagen op dit blog te zetten.
De tentoonstelling van Annemiek Lauwerens in een kapel in Pernes les Fontaines in Zuid Frankrijk liet voor mij zien dat context heel belangrijk kan zijn voor het werk van een kunstenaar.
In PARK in Tilburg werd gisteren een overweldigende tentoonstelling geopend van twee van oorsprong Tilburgse kunstenaars: Paul Bogaers en Charlotte Schleiffert. Het publiek was in grote aantallen op komen dagen. Het feit dat PARK na een zeer positieve waardering een negatief advies kreeg tot financiering van hun activiteiten door de adviescommissie kunsten van de provincie Brabant zal daar mede debet aan zijn (overigens samen met de Tilburgse instellingen Kunstpodium T, het Incubate Festival en Festival Mundial, het bekende jazz- en improv festival Stranger than Paranoia en twee dansgezelschappen, T.r.a.s.h. en Vloeistof) . Wat daar aan ten grondslag ligt is het laatste woord nog niet over gezegd, maar dat het ongelijk direct aangetoond wordt met deze en de vorige tentoonstelling is duidelijk.
Bogaers en Schleiffert staan beiden bekend om een spontane directe manier van werken in een expressief idioom. Bogaers toont zijn ethnische totems in beperkt kleurgebruik, maar met diverse media. Het is allemaal grijs en grauw, maar door zijn materiaalgebruik en de montagetechnieken die hij gebruikt oogt het allemaal bijzonder levendig. Het werkt des te sterker, omdat Schleiffert zo ontzettend kleurig en direct werkt. Deze kunstenaar toont tekeningen en schilderijen met haar door etnische invloeden samengestelde mensbeelden waarvan de papieren versies los in de ruimte hangen. De grote ruimte van PARK wordt zo veranderd in een grote antropologische disco-cave waar het goed toeven is en waar bijzonder veel te zien valt.
Overzicht vanaf de bar
Een schilderij van Schlieffert omringt door werk van Bogaers
De grijze vilten lappen werke bijzonder goed als achtergrond van al het werk
Ook in het kleinere werk is veel te genieten
En de schilderijen van Schleiffert had ik nog niet zo gezien, maar die ogen bijzonder goed!
Ze zijn met bijzonder veel gemak geschilderd met effectief gebruik van middelen
Boven de bar is een aparte ruimte waarvandaan je mooie overzichten kan maken
Daar kan ook apart werk getoond worden, zoals dit beangstigend trio van Bogaers
en een mooi slapend meisje in het raam
Deze vorm van abstractie spreekt me ook wel aan
maar als geheel werkt de tentoonstelling fantastisch
Langzaam begint Art the Hague wat beter te worden. Ik heb alleen nog de beurs bezocht en wil de sideprogrammes nog bekijken, maar tijdens de opening (waarin de toespraken weer niet te volgen waren) zag ik verrassend goede schilderkunst en verder viel er meer te genieten zoals hier te zien is:
De initiator van Tekenkabinet pakt uit!
Zeeuwse Tamara Dees met een wat surrealistisch werk
Lotte van Lieshout met nieuwe verpakkingsschilderijen
Prachtige tekeningen van Miranda Meijer bij A Gallery Named Sue
Die overigens ook goed scoorde met dit werk van Hernàn Ardila Delgado
Vittorio bij Catalijne Ramakers
Toon Berghahn
Geert Baas, ook bij Ramakers
Fotograaf Eric de Vries was uitgenodigd door WTC-Rotterdam en maakt het dan ook waar.
Eric de Vries:Veiled landscape
Nouvelles Images heeft een erg mooie stand met werk van Auke de Vries
Deze John van ’t Slot zag ik bij Livingstone Art Gallery
Veel grafiek terzijde van de beurs in aparte ruimtes, zoals hier van Jörg Immendorf
Bij Adorable nieuw werk van Karola Pezarro
En bij een aparte ruimte van Rento Brattinga tgv zijn 40-jarige zaak ook grafiek, hier werk van Koen Vermeule
En hier van Carel Visser
Stephan van den Burgh bij galerie Helder
en daar hangt ook werk van Kevin Bauer
Paul Bogaers: kop
HEDEN is als altijd op volle kracht aanwezig, hier met werk van Micha Patiniott
En een gevulde pallet met werk van Suzie van Staaveren
Een mooi intiem doekje van Inge Aanstoot
En een grote presentatie van Tobias Lengkeek waarin dit doekje
