25 augustus 2005
In het kader van misverstanden in de cultuur stonden in de Culturele bijlage van NRC-Handelsblad op vrijdag 12 augustus tien stellingen over beeldende kunst. Met tien heel verantwoorde reacties, ik doe het nog eventjens over met mijn eigen commentaar:
Moderne kunst is hetzelfde als hedendaagse beeldende kunst.
Wat is nou modern, ik vind grottekeningen in Lascaux heel modern ogen. Een schilderij van Titiaan doet me net zo veel als een schilderij van Rene Daniels (alweer post-modern). Hedendaagse kunst is kunst die nu gemaakt wordt en in die zin anders dan de rest.
Hedendaagse kunst is onbegrijpelijk.
Hedendaagse kunst is een poging vat te krijgen op een wereld die onbegrijpelijk is. De kunstenaar doet daartoe tenminste een poging, mensen die kunst afdoen met “ik begrijp er toch niets van” moeten zich maar lekker met Talpa laten insmeren!
Hedendaagse kunst is elitair.
Hoezo elitair, volgens mij is hedendaagse kunst voor iedereen toegankelijk, zeker van kunstenaars die zich maatschappelijk engageren en zich tussen de mensen begeven. Je hoeft er ook niet voor gestudeerd te hebben, ik kan ook zonder allerlei Franse filosofen gelezen te hebben zeggen dat sommige kunstenaars ondanks hun populariteit weinig hout snijden. Of tot in het diepst van mijn wezen geraakt worden door een kunstwerk waarover boekenvol zijn geschreven die ik niet heb gelezen. Het is ook een misverstand dat je het allemaal moet begrijpen en dat begrip ook perfect moet kunnen verwoorden. Kunst vergt wel een bepaalde nieuwsgierigheid die je over drempels heen helpt, dan heb ik het over de houding van het publiek waar soms een probleem ligt.
Hedendaagse kunst is het contact met het publiek verloren.
En ze doen naarstige pogingen het contact te herstellen middels infiltratiepogingen, zie Jeanne van Heeswijk, David Bade, Thomas Hirschhorn. Persoonlijk vind ik dat dit soort kunstenaars het publiek gebruiken, maar niet echt wezenlijk engageren bij de inhoudelijke kant van een kunstwerk, maar dat is soms ook niet mogelijk. Volgens mij is het andersom, de stelling moet luiden: het publiek is het contact met de hedendaagse kunst verloren. De maatschappelijke druk is zo groot dat dat weinig mensen rust en tijd hebben zich in kunst te verdiepen. In het onderwijs zou een basis gelegd moeten worden evenals in de opvoeding, maar het onderwijs is de weg kwijt en de opvoeding lijdt onder de eerder genoemde druk: kinderen moeten meteen al sporten, creatief doen in klubjes, maar vooral zich niet vervelen en de tijd krijgen om te verwerken wat ze meemaken om tot diepere gedachten te komen.
Hedendaagse kunst is slecht gemaakt.
Huh, als iets slecht gemaakt is is het niet verkoopbaar. Als je niet verkoopt heb je geen goede galerie en geen verzamelaars en bedrijven die werk van je hebben en ben je dus geen goede cultureel ondernemer. Dan krijg je ook geen stipendia of beurzen, want dat is van toenemend belang voor de instanties die daarover gaan. En als je dat ook al niet hebt ben je gewoon geen hedendaags kunstenaar! Of je moet een van de elite-instituten in dit land hebben doorlopen, dan kom je met heen hoopje huisstof in het museum en het internationale kunstcircuit: dan ben je topkunstenaar!
De schilderkunst is dood.
Ziet om u heen en verwondert u! Ik hoop ook in dit weblog aan te tonen dat dat bepaald niet het geval is.
Iedereen maakt videokunst en alle videokunst is saai.
Veel mensen maken video’s, maar sommige kunstenaars maken videokunst. Een deel van die video’s is saai, maar het medium is nog maar net aan de oppervlakte gekomen en je moet de discipline meten naar haar hoogtepunten: die zijn er inmiddels in overvloed. Saaie mensen zijn mensen die bij een video verwachten dat er bommen ontploffen, lijken vallen of geneukt wordt: die moeten zich ook maar niet met videokunst bemoeien. Ik loop er ook wel eens aan voorbij, omdat ik er de tijd of het geduld niet voor heb op dat moment. Toch zou ik een aantal video’s waarbij ik wel ben gaan zitten niet graag hebben willen missen.
Hedendaagse kunst is onbetaalbaar.
Als je op uit de internationale pers bekende namen valt wel ja, maar er zijn heel veel kunstenaars die goed werk maken en die heel betaalbaar zijn. Persoonlijk val ik op de tekenstijl van mijn zoon en daarvan kan ik elke dag een nieuw voorbeeld op de deur prikken.
De Nederlandse hedendaagse kunst verkeerd in crisis.
Nou dat lijkt me niet, er zijn heel veel interessante kunstenaars actief in Nederland. Volgens mij is aan de receptiekant een probleem: het is allemaal zo’n zichzelf bevestigend circuit geworden, dat niemand meer zijn nek uitsteekt. Er is een wat verkalkt circuit van musea en galeries en andere instellingen. Geld is in toenemende mate belangrijk voor musea en andere tentoonstellingsgelegenheden, daardoor ontstaan andere mechanismen. Dat heeft ook weer met overheidsbeleid te maken. Er zijn persoonlijkheden nodig die een visie hebben die ze uit willen dragen. Bij de jongeren lijkt wel toekomst te zitten, Roel Arkestein (GEM) en Charles Esche (van Abbe) doen en zeggen interessante dingen.
Curatoren zijn belangrijker dan kunstenaars.
Dat is in de presentatie van kunst zeker waar. Maar zonder kunstwerken geen tentoonstellingen, dus de kunstwerken zijn belangrijker in algemene zin. Het gaat toch altijd weer over dat kunstwerk op zich waardoor de beschouwer geraakt wordt en niet over tendenzen die een aantal kunstwerken bij elkaar aantonen, of maatschappelijke verschijnselen die met kunstwerken moeten worden aangetoond, dat zijn meer academische kwesties en dat zijn curatoren natuurlijk ook: academici! Je hoopt altijd dat er zich ontwikkelen tot mensen met een visie die een onafhankelijke koers durven varen, voldoende respect voor het kunstwerk blijven houdenen voor alles nieuwsgierig blijven.
NRC
chmkoome's blog 