10 januari 2022
Tagarchief: Joods Cultureel Kwartier
Kabbala
25 augustus 2019
In Amsterdam werd afgelopen weekeinde de tentoonstelling Kabbala afgesloten die samen met de Portugese synagoge en het Nationaal Holocaust Museum werd georganiseerd. De tentoonstelling gaat over Joodse mystiek die zich in de loop van de tijd ontwikkeld heeft. De afgelopen decennia bereikte deze oude Joodse traditie zelfs de popcultuur: David Bowie was er in geïnteresseerd en Madonna werd er danig door geïnspireerd. Ook diverse sterren in Hollywood uitten zich er over en het werd zelfs wat modieus om zich met de kabbala bezig te houden.
Er is een uitgebreide getallenleer aan verbonden en alle letters van het Hebreeuwse alfabet hebben een bepaalde waarde. Het zijn enorme systemen die gebouwd zijn op de Sefirot, een onderliggende structuur van alle aspecten van de schepping. Zij vormen een brug tussen de abstracte oneindige god ( Ein-sof), de wereld en de schepping. Zij reflecteren goddelijke en menselijke kwaliteiten.
Er zijn veel Joodse kunstenaars die zich door de kabbala hebben laten inspireren, waarvan Barnett Newman wat mij betreft het duidelijkste voorbeeld is. Een aantal kunstenaars zijn in de tentoonstelling verwerkt en het was een verrassing tussen de manuscripten, boeken, amuletten en devotionalia een aantal erg goede kunstwerken te zien. Daarnaast zijn sommige boeken en rollen ook erg de moeite waard. Er is in de VS toch ook een doorgaande stroom van interesse voor dit soort zaken in culturele kringen, want in de Beat-scene en later in de alternatieve filmmakerij zijn ook invloeden te zien die ik erg interessant vond. Kortom: fijn op het laatst nog even door de tentoonstelling te hebben kunnen lopen!
Anish Kapoor: The Void – en daarvoor Sefer Jetsira – het boek over de schepping
Anselm Kiefer: Die Sefiroth – 1986, het symbool, de tien stippen zijn duidelijk herkenbaar.
Eli Content: Levensboom
Abraham Abulafia: leven van de toekomstige wereld – Einde dertiende eeuw. In dit handschrift van Abraham Abulafia zijn in rode en zwarte cirkels de letters van de godsnamen in andere lettercombinaties weergegeven. Door recitatie moeten lezers in trance raken om zo tot extase te komen en dus dichter bij god.
Victor Brauner: Raziel – illustratie bij gedicht V van Yvan Goll’s “Le char triomphale de l’antimoine” – Parijs,1948
Marc Chagall: Elia vaart ten hemel op een vurige wagen – 1956
Barnett Newman: The Gate – 1954
Bezweringskom – Mesopotamië 6e/7e eeuw. Met de Aramese teksten in dit soort aardewerk houdt mijn geliefde zich bezig.
Sigalit Landau: Salt-Chrystal Bride III en VIII Een replica van de jurk die de actrice Hana Rovina droeg in de film “De Dibbuk” waarin ze bezeten raakte door de Dibboek, een geest van een overledene. Ze dompelde ze in de dode zee en registreerde hoe de zwarte jurk van Leah in een witte trouwjurk veranderde.
Isaak Biton van Marakesh: Handboek voor de praktische kabbala – 1925 met aanwijzingen voor het vervaardigen van amuletten.
Anselm Kiefer zal in het Holocaustmuseum in aanbouw een grote installatie plaatsen: “The Breaking of the Vessels”, refererend aan ideeën van Isaac Luria over schepping, vernietiging en restauratie van de wereld. Hier een beeld uit de video van een dergelijke installatie in the St. Louis Art Museum
Barnett Newman: Zim Zum I, model voor een groot sculptuur in Corten staal dat is uitgevoerd in New York. Gebaseerd op de idee dat de Ein sof zich in zichzelf terug trok om ruimte te maken voor de schepping. De kabbalisten die dit idee onder Isaac Luria ontwikkelden in de 16e eeuw noemden dit proces tsimtsoem.
Marc Chagall: De synagoge van Safed in Israël, een centrum van de vroeg-moderne Joodse mystiek.
Ron Agam: En-Sof – 2004
Michael Berkowitz: Demon bindend amulet – 1997
Hendrik Werkman: De Bisschop en de Baäl-Schem (Suite I-X), uit Chassidische legenden.
Harry Smith: Mirror-animations – 1956 – 1957. Smith was een figuur uit de New Yorkse Beat-scene. Hij leerde de christelijke Kabbala kennen vinden de roemruchte Aleister Crowley die als leider van de Golden Dawn met de kabbala bezig was. Smith combineerde deze invloeden met boedhisme en andere spirituele kennis.
Leonard Nimoy: Shekhina nr 93-4 Bekend van Startrek, hij maakte een serie foto’s op basis van een jeugdherinnering in de synagoge
Steven Shapiro: David Bowie in Diagonal Stripes – 1974 Dit is uit een sessie tbv het album “Station to Station”, deze foto is niet gebruikt, maar te zien is dat Bowie duidelijk een kabbalistische levensboom tekent.
Michael Berkowitz: Warrior of God – Protective Amulet-costume 2 – 2000
In Israël ontstond de Leviathan groep die door kabbala beïnvloede kunst maakte.
Lawrence Berman: Bebop Kabbalah, een kunstenaar en beatnick in de VS die zich samen met Amerikaans-Joodse kunstenaars-dichters met Kabbalah bezig hield
R.B. Kitaj: Kabbalist and Shekhina – 2003
Belu-Simion Fainaru: Bircat Cohanim (priesterzegen) – 2006
Belu-Simion Fainaru: Bircat Cohanim (priesterzegen) – 2006
chmkoome's blog 