In het museum waren nog veel meer dingen te zien, een installatie van Cevdet Erek en een tentoonstelling van Lawrence Abu Hamdan naar aanleiding van de Baloise Art Prize 2018 die hij won. Daarnaast werk uit de eigen collectie van dit museum en werken uit de collectie Marx en die van de Nationalgalerie. Zeer de moeite om nog eens te bezoeken waarbij ik vooral erg gelukkig werd van het werk van William Kentridge en van ouder werk van Cy Twombly uit de laatst genoemde tentoonstelling. Bij deze een klein overzicht van wat ik de moeite waard vond:
De tentoonstelling The voice before the law van Lawrence Abu Hamdan
houdt zich bezig met de politieke gevolgen van taal en communicatie. Deze video This Time there were no Land mines uit 2017 gemaakt in de “Shouting Valley” op de Golan hoogte is overal te horen. Families schreeuwen naar elkaar om te communiceren, dit wordt mogelijk gemaakt door de akoestiek van de plek.
Resultaten van een taaltest voor asielzoekers
Vanaf hier weet ik niet echt wat waarbij hoort. Dit is in ieder geval fraai werk – Franz West: Passtücke Eerder zag ik zijn gave show in het Centre PompidouJoseph Beuys: Unschlitt/Tallow (Heat Sculpture designed for long -term use) – 1977Gemaakt voor de Skulpturprojecte in Münster: een mengsel van Stearine en talgvet dat hij in een nagebouwde lege ongebruikte ruimte in Münster goot. De massa werd vervolgens van stukken gebroken en met transformator en thermometers voorzien.Anish Kapoor: A 1000 namesJoseph Beuys: Das Ende des 20 Jahrhunderts – 1982-1984Cy Twombly: Free Wheeler – 1955Cy Twombly: Z.T. – 1964
Robert Rauschenberg: Stripper – 1962
William KentridgeIdem
Mariana Castillo Deball: There is a space later in time where you are just a memory
Cevdet Erek: Bergama Stereo Bergama is de Turkse naam voor Pergamon waar het bekende altaar vandaan komt dat dichtbij in het Pergamon museum is opgesteld.
Dit is ook een dergelijk altaar, maar in plaats van in sculpuren vindt de strijd plaats in akoestische composities die van het altaar de grote hal in schallen.
In Amsterdam werd afgelopen weekeinde de tentoonstelling Kabbala afgesloten die samen met de Portugese synagoge en het Nationaal Holocaust Museum werd georganiseerd. De tentoonstelling gaat over Joodse mystiek die zich in de loop van de tijd ontwikkeld heeft. De afgelopen decennia bereikte deze oude Joodse traditie zelfs de popcultuur: David Bowie was er in geïnteresseerd en Madonna werd er danig door geïnspireerd. Ook diverse sterren in Hollywood uitten zich er over en het werd zelfs wat modieus om zich met de kabbala bezig te houden.
Er is een uitgebreide getallenleer aan verbonden en alle letters van het Hebreeuwse alfabet hebben een bepaalde waarde. Het zijn enorme systemen die gebouwd zijn op de Sefirot, een onderliggende structuur van alle aspecten van de schepping. Zij vormen een brug tussen de abstracte oneindige god ( Ein-sof), de wereld en de schepping. Zij reflecteren goddelijke en menselijke kwaliteiten.
Er zijn veel Joodse kunstenaars die zich door de kabbala hebben laten inspireren, waarvan Barnett Newman wat mij betreft het duidelijkste voorbeeld is. Een aantal kunstenaars zijn in de tentoonstelling verwerkt en het was een verrassing tussen de manuscripten, boeken, amuletten en devotionalia een aantal erg goede kunstwerken te zien. Daarnaast zijn sommige boeken en rollen ook erg de moeite waard. Er is in de VS toch ook een doorgaande stroom van interesse voor dit soort zaken in culturele kringen, want in de Beat-scene en later in de alternatieve filmmakerij zijn ook invloeden te zien die ik erg interessant vond. Kortom: fijn op het laatst nog even door de tentoonstelling te hebben kunnen lopen!
Anish Kapoor: The Void – en daarvoor Sefer Jetsira – het boek over de schepping
Anselm Kiefer: Die Sefiroth – 1986, het symbool, de tien stippen zijn duidelijk herkenbaar.
Eli Content: Levensboom
Abraham Abulafia: leven van de toekomstige wereld – Einde dertiende eeuw. In dit handschrift van Abraham Abulafia zijn in rode en zwarte cirkels de letters van de godsnamen in andere lettercombinaties weergegeven. Door recitatie moeten lezers in trance raken om zo tot extase te komen en dus dichter bij god.
Victor Brauner: Raziel – illustratie bij gedicht V van Yvan Goll’s “Le char triomphale de l’antimoine” – Parijs,1948
Marc Chagall: Elia vaart ten hemel op een vurige wagen – 1956
Barnett Newman: The Gate – 1954
Bezweringskom – Mesopotamië 6e/7e eeuw. Met de Aramese teksten in dit soort aardewerk houdt mijn geliefde zich bezig.
Sigalit Landau: Salt-Chrystal Bride III en VIII Een replica van de jurk die de actrice Hana Rovina droeg in de film “De Dibbuk” waarin ze bezeten raakte door de Dibboek, een geest van een overledene. Ze dompelde ze in de dode zee en registreerde hoe de zwarte jurk van Leah in een witte trouwjurk veranderde.
Isaak Biton van Marakesh: Handboek voor de praktische kabbala – 1925 met aanwijzingen voor het vervaardigen van amuletten.
Anselm Kiefer zal in het Holocaustmuseum in aanbouw een grote installatie plaatsen: “The Breaking of the Vessels”, refererend aan ideeën van Isaac Luria over schepping, vernietiging en restauratie van de wereld. Hier een beeld uit de video van een dergelijke installatie in the St. Louis Art Museum
Barnett Newman: Zim Zum I, model voor een groot sculptuur in Corten staal dat is uitgevoerd in New York. Gebaseerd op de idee dat de Ein sof zich in zichzelf terug trok om ruimte te maken voor de schepping. De kabbalisten die dit idee onder Isaac Luria ontwikkelden in de 16e eeuw noemden dit proces tsimtsoem.
Marc Chagall: De synagoge van Safed in Israël, een centrum van de vroeg-moderne Joodse mystiek.
Ron Agam: En-Sof – 2004
Michael Berkowitz: Demon bindend amulet – 1997
Hendrik Werkman: De Bisschop en de Baäl-Schem (Suite I-X), uit Chassidische legenden.
Harry Smith: Mirror-animations – 1956 – 1957. Smith was een figuur uit de New Yorkse Beat-scene. Hij leerde de christelijke Kabbala kennen vinden de roemruchte Aleister Crowley die als leider van de Golden Dawn met de kabbala bezig was. Smith combineerde deze invloeden met boedhisme en andere spirituele kennis.
Leonard Nimoy: Shekhina nr 93-4 Bekend van Startrek, hij maakte een serie foto’s op basis van een jeugdherinnering in de synagoge
Steven Shapiro: David Bowie in Diagonal Stripes – 1974 Dit is uit een sessie tbv het album “Station to Station”, deze foto is niet gebruikt, maar te zien is dat Bowie duidelijk een kabbalistische levensboom tekent.
Michael Berkowitz: Warrior of God – Protective Amulet-costume 2 – 2000
In Israël ontstond de Leviathan groep die door kabbala beïnvloede kunst maakte.
Lawrence Berman: Bebop Kabbalah, een kunstenaar en beatnick in de VS die zich samen met Amerikaans-Joodse kunstenaars-dichters met Kabbalah bezig hield
Als ik in de buurt van de Pont ben ga ik altijd even kijken, het maakt niet uit welke tentoonstellingen er plaats vinden en of ik ze al gezien heb: er is altijd wel iets te zien waardoor ik verrast wordt. Ik was een tijdje niet geweest en was nieuwsgierig naar het cadeau van Anish Kapoor dat voor de ingang is geplaatst. Daarnaast was de jubileumtentoonstelling ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum voorbij, maar er waren nog onderdelen te zien. Aangezien ik een paar dagen in Tilburg was om “Keepsake” in te richten in Kunstpodium T fiepte ik naar binnen en werd ik weer verrast:
Christian Boltanski: Menschlich (daders en slachtoffers willekeurig door elkaar)
Philippe Vandenberg: Arafat painting – 1990
Raoul de Keijzer
Luc Tuymans
Sigmar Polke (waarvan meerdere grote doeken te zien zijn)
Een verrassende Ton Verhoef
Giuseppe Penone: Palpebre – 1981-1991 – nog niet eerder zo ruim geïnstalleerd
Detail
En het is erg mooi met het werk van Richard Long er voor geplaatst
In de wolhokken o.a. Sophie Calle met werk dat ik nog niet zag
en dit werk van Anri Sala met draaiende handschoenen
Buiten keek ik nog even naar het werk van Anish Kapoor dat geschonken is: een prachtige getordeerde snede uit de hemel!
chmkoome's blog 