Once We Were One

14 april 2023

Gisteren was ik in het Schiedams Museum om de eerste museumsolo te zien van Femmy Otten. Het is een kunstenaar die in Den Haag werkt, maar die een mediterrane sensibiliteit toont in haar werk. Dat komt door materiaalgebruik, kleurgebruik en een bepaalde mate van precisie waarmee zij die materialen toepast. Het is dan ook geen toeval dat zij geïnspireerd wordt door de klassieke oudheid en de renaissance. Haar thematiek is modern en oud tegelijkertijd: ideeën over vruchtbaarheid en verbondenheid met de natuur zijn van alle tijden. Het vrouwelijk zelfbewustzijn en het heroveren van het beeld van het eigen lichaam is meer hedendaags. In haar werk verbindt zij groei van bomen en persoonlijke groei als mens met elkaar, zoals in We Once Were One, waarin het portret van een vrouw uit een lindestam wordt gehakt. “de boom is een vrouw gevormd door ringen, elk jaar één”, “Er zijn haren die ook tranen zijn” een thema dat ook steeds terug komt. Tijdverloop, de dingen die vergeten worden, de leegtes die ontstaan, het belang dat de kunstenaar daaraan hecht en aan het ritme ervan dat persoonlijk is geven een bewustzijn van ouderdom en het einde als natuurlijk fenomeen. De haren zijn een teken van leven, vruchtbaarheid en jeugdigheid, maar ook van rouw zoals in het werk Put met haar een gat in de grond waarin bergen menselijk haar zijn gelegd. Putten, holtes en gaten komen regelmatig terug als bron van het leven, een beeld van oorsprong en dus niet van een onbekende toekomst zoals het ook wel wordt gebruikt. De achterkant van die gaten worden dan vaak beschilderd met een zeegezicht, tenslotte de oorsprong van het leven !

De kunstenaar ziet zichzelf als Rainbow Woman, kwetsbaar, maar met een natuurlijke oerkracht. De werken met die titel tonen die elementen op een sterke manier, zoals het wassen meerkleurige beeld van een zwangere vrouw die met de borst een lange metalen staaf tegen de muur drukt waarover een penis andere minder herkenbare vleesachtige vormen hangen. het lijkt het zoeken naar een evenwicht waarbij de buik ook flink onder spanning staat. Op de borsten en de buik staan witte amandelvormen die op verschillende wijzen terug komen in het werk: abstract, maar ook als vulva of als oog. Genitalia komen sowieso overal terug zoals ook seksewisselingen als bijvoorbeeld in een vrouw met een penis. Er zijn veel persoonlijke onderwerpen zoals de kinderen, de man en zelfportretten wat het werk ook autobiografisch maakt, maar die familieleden zijn dan als kind of man of vrouw zonder erg persoonlijke karakteristieken geschilderd, waardoor de figuur een algemene geldigheid krijgen. Hier en daar zijn de ideeën navolgbaar en soms zie ik niet helemaal de bedoeling van beelden. Feit blijft dat het werk erg mooi is en je er verder over nadenkt, schoonheid is in Otten’s werk niet moeilijk, maar op een natuurlijke manier aanwezig in een erg mooie vorm van visuele poëzie. De tentoonstelling is nog tot in juni te zien en erg de moeite waard!

Zonder titel
Zonder titel – 2022, Gordijn – 2022
Zonder titel – 2022
Rainbow Woman II
Rainbow Woman II
Water Poem #1 – 2016
Kruis – 2022
We Once Were one
Ontklede dagen II
17 juni 2020
Put met haar – 2022
Water Hole II – 2017
Eyes on the horizon #1 – 2016
Zonder titel – 2016
De Wachter – 2020
If you were coming in the fall – 2012
Zonder titel (zelfportret) – 2014, Zonder titel (zelfportret) – 2018
Zonder titel – 2021
Zonder titel – 2021
And I began to forget where I came from II – 2016
One tear at a time
Days undressed – 2015-2016
The seaspoon – 2008

Schiedams Museum

TATO(A)GE

13 april 2023

Bij Pictura in Dordrecht is momenteel een overdaad aan tekenkunst en werk op papier te zien. Deel daarvan is, naast het project Suite: Check!Mate! van Paul van Eerden en Romy Muijrers, de presentatie TATO(A)GE van kunstenaars Tanja Smit, Ton Kraayeveld en Geerten ten Bosch. Dit is een project met werk op papier dat tijdens de corona-periode is ontstaan en nog steeds voort duurt. Elk van de kunstenaars begint een werken geeft dat door aan een van de anderen. Als zij alle drie daar aan gewerkt hebben is het af. Een erg aardig en wat verwarrend project als je het werk van een van de kunstenaars kent: ik zag op de sociale media wat werkjes en vond het al ongewoon ogen voor de kunstenaar die het publiceerde. Nu blijkt dat het inderdaad door de samenwerking komt waardoor elementen van de drie kunstenaars vermengd worden. Een mooi gegeven met aansprekende resultaten zoals u in deze indruk kunt zien:

Overzicht met werk op papier
Life on Mars
Please do not step on the field
Chinoiserie
Being there
Jimmie D.
E=mc2

Pictura

Art Rotterdam 2023

8 februari 2023

De officiële opening van Art Rotterdam miste ik door een vergeten tandarts afspraak, maar toen ik arriveerde ritselde het al van de BN-ers die juist werden toegelaten tot de beurs. Het begon druk en bleef druk tot ik weg ging en terecht, want deze editie straalde wat meer leven uit dan de voorgaande gelegenheden. Het publiek had er zin in en ook de galeries deden hun best met soms erg geslaagde presentaties. De beurs heeft een iets andere opzet met een beeldenplein wat centraal in de beursruimte is geplaatst wat de rest van de beurs overzichtelijk maakt. het lijkt dat er meer buitenlandse galeries zijn en een paar Nederlandse habitués zijn verdwenen, ik heb de indruk dat het geheel wat meer kan ademen. Buiten is een beeldenroute naar de ingang van de beurs georganiseerd met beelden die door de galeries zijn gesuggereerd. Ik begin daarmee om wat indrukken te tonen:

trendbeheer/Art Agent Orange plaatste werk van Luuk Smits. Hij zou zo bij het Malieveldproject kunnen mee doen!
Pim Palsgraaf via NL=US met Mycelium
Phoebus vaardigde Jan Smejkal af met tekstwerk.
Dat eerder bij Poetry International in de boom hing
De Aanschouw is aan haar toekomst aan het werken, hier de crew bij de mobiele Aanschouw
Met het overschilderschilderij, in deze vorm van Joop van ’t Hoenderdaal
Brinkman en Bergsma Cont. Art met Eugenie Boon
Krijn de Koning bij Slewe Gallery
Adam Colton idem dito
Monali Meher bij Lumen Travo, zij won de NN Art Award 2023
Keramiek ad infinito bij No Limits Art Castle met een keur aan bekende en onbekende kunstenaars.
Pauline Curnier Jardin bij Ellen de Bruijne die sowieso een aantrekkelijke stand heeft
ook met Daniele Formica en Lara Armacegui
Jochem Rotteveel doet het nu samen met Vermeer
Den Haag’s Glam Twins Dürst Britt & Mayhew hebben David Roth uitgenodigd met een overzicht van kleinere werken
en recent met bloemen geschilderde bloemschilderijen (hoe tautologisch wilt u het hebben?)
Anneke Eussen bij Tatjana Pieters
Heejsteck heeft een consistente presentatie met o.a. de Deen Claus Hugo Nielsen die een installatie op een Colenbrander plaatste
en natuurlijk mooi werk van V&B
Bij Frank Taal zijn uitsnedes uit de portefeuille te zien, mat hier Daan den Houter, Mike Ottink, Stef Rijs en Saminte Ekeland
Oey Tjeng Sit duikt plotseling op bij het relatief nieuwe Stevenson
Evenals Moshekwe Langa die recent in KM21 tentoonstelde
Vandenberge is een oude getrouwe beursganger met mooi werk van Clary Stolte
En wel heel fraai subtiel werk van Frank Halmans
Niels Post en Petra van Noort zijn te zien bij NL=US met groot en klein werk
Deze aquarellen van Robert Armstrong zijn te zien bij Kavanagh uit Dublin
Een Madrileense galerie met een werk van Jordi Alcaraz in de beste Spaanse materie-traditie
Jan Wattjes doet het heel goed bij Living Stone in Den Haag
Evenals Ton van Kints het nog steeds prima doet bij Ramakers
Maurits van de Laar heeft o.a. Susana Inglada
met een effectieve installatie van Susana Inglada
Tjebbe Beekman bij Grimm, gelaagd werk…
Wie zich afvroeg wat Michael Raedecker tegenwoordig doet….
Een mooi wandje van Sigrid Calon, in dit geval van keramiek
Joey Ramone laat werk zien van de Spaanse kunstenaar (?) die na het begin van de recente samenwerking met een Barcelonese galerie aan de presentatie met ook werk van Maurice Meeuwisse is toegevoegd.
Arjan van Helmond bij Galerie Gerard Hofland: Altijd goed!
Geen kwaad woord over Dick Verdult, hier met een foto van Ed van der Elsken bij Annet Geelen
Nogmaals de winnares van de NN Art Award, Monali Meher
Een mooie serie van Marijn van Kreij
bij Barbara Seiler
Dan nog even naar Prospects 2023 met Mattia Papp in de gang met zijn Atlantis project
Nico Riedinger met een schilderij en een sculptuur
Kimberly Dias
Lotte Wieringa

Art Rotterdam 2023

40 schilderijen, 1981 – 2022

6 februari 2023

Na de fantastische Nest-tentoonstelling opende in galerie de Zaal in Delft nog een kleinere tentoonstelling van Philip Akkerman met uit elk jaar in de veertig jaar dat hij zelfportretten maakt een voorbeeld van zijn werk. Het is nog even nagenieten!

Galerie De Zaal

De zoete inval

27 januari 2023

Tot mijn verrassing kreeg ik deze week een uitnodiging voor De zoete inval, een wekelijkse vrijmibo in Jeroen Bosch project Space in het Wilde Weten in Rotterdam. De bedoeling is dat wekelijks kunstenaars worden gepresenteerd met wisselingen, nieuwe invallen e.d. De verrassing zat hem in het feit dat Jeroen een Haagse Geheimtip had uitgenodigd: Nies Vooijs, een van Den Haags besten. Bien étonnés de se trouver ensemble, je kon er op wachten dat het een keer zou gebeuren met deze liefhebber van hard-core abstractie. In een ontspannen sfeer werd het werk van Vooijs opgehangen en getoond, met werk van de Brabantse Han Sterrenburg als context. Bij deze een indruk:

Inrichting
Nies Vooijs
Nies Vooijs
Nies Vooijs
Han Sterrenburg

En dan vindt in de Robert Fruinstraat sinds twee maanden een andere wekelijkse wissel plaats van kunstenaars in een initiatief van Herman Lamers die eerder het Hilton Art lab initieerde. Het was een verrassing voor me en ik was er nog maar kort, maar de mogelijkheden zijn er om iets moois op te bouwen, zeker in samenwerking met De Zoete Inval. Bij deze een paar plaatjes zonder commentaar:

Jeroen Bosch

Intertwined

30 oktober 2022

Galerie Lutz in Delft leek gestopt te zijn, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en galeriehouder Wil Lutz maakt toch met enige regelmaat weer een tentoonstelling. Zo laat nu Delfts kunstenaar Chris Dagradi werk zien en gisteren was ik er nog even op de laatste dag van de tentoonstelling. Het werk van Dagradi bestaat uit abstracte schilderijen die met een geduldige regelmaat vervaardigd zijn. De vormen zijn eenvoudig en de beelden zijn in veel gevallen met arceringen, dunnen lijnen, geschilderd. Een paar andere doeken zijn als byzantijnse mozaïeken vervaardigd: het beeld is opgebouwd uit verftoetsen die aan mozaïektegeltjes doen denken. De beelden zijn soms vormen die met een spyrograaf vervaardigd zouden kunnen worden en er zijn ook vormen die aan Sol Lewitt doen denken. De verfbehandeling doet sowieso ook soms Amerikaans aan, niet verwonderlijk gezien de Amerikaanse wortels van de kunstenaar. Dit alles levert een bescheiden tentoonstelling op die wel een bijzonder levendig beeld geeft van het werk van deze kunstenaar. In het kantoortje zie ik nog wat werk op papier dat bestaat uit ontwerpen voor decoraties voor Paas-eieren zoals de kunstenaar ze in de Oekraïense gemeenschap in New York zag, een mooie en logische gedachte op met dergelijke motieven door te borduren. Ik ben blij dat ik nog even langs ben gegaan!

Galerie Lutz

Eggcubism

11 september 2022

Gisteren opende Enno de Kroon zijn tentoonstelling Eggcubism in galerie De Maaskamer in Rotterdam. Hij is bekend met zijn eigen vorm van kubisme die hij verwerkelijkt met ei dozen die hij bewerkt en vervolgens beschildert. De structuur van de ei dozen vragen er om te bewegen voor het werk en zo krijgt de kijker dus verschillende invalshoeken naar het onderwerp. Weliswaar op een andere manier dan waarop Picasso en Braque een dergelijk effect bereikten, maar even effectief.

In het begin waren de werken nog bescheiden, maar tegenwoordig steken diverse werken als een groot reliëf de muur uit. De thematiek bestond eerder uit portretten en sociale gebeurtenissen of zelfs complete landschappen. In het meest recente werk zitten veel vogels, maar waar het werk soms nogal anekdotisch was leiden de thema’s nu regelmatig tot abstracter werken die ook nogal sculpturaal kunnen uitpakken . Het lijkt er zo op dat de kunstenaar nog veel kanten op kan met zijn vorm van kubisme en gezien het grote publiek dat bij de opening aanwezig was is daar zeker belangstelling voor. Bij deze een indruk:

Na een woord van de initiator van de Maaskamer sprak de kunstenaar zelf over zijn werk en het getoonde.
Daarna zong Maaike van de Linde, vriendin van de kunstenaar, een amusante potpourri met liedjes over vogels en aan het einde zong zij een fraai lied dat zij schreef voor de kunstenaar (hier rechts)
Het zijn niet alleen die papegaaien waardoor ik aan Broodthaers moet denken.
Dit werk geeft toch werkelijk een wisselend perspectief!
Portret
Celebration
Anekdotiek
en abstractie
hebbedingetjes
en een editie, te verkrijgen bij de galerie.

Galerie Maaskamer

Overschilderschilderij

2 juni 2022

Vanavond werd wat later dan 21.00 u het honderdvijftigste overschilderschilderij gepresenteerd voor galerie De Aanschouw in Rotterdam. In een met volle terrassen gonzende Witte de Withstraat was een behoorlijk publiek opgekomen om de versie van Martijn Schuppers te bewonderen. Voor wie het nog niet wist legt initiator Daan den Houter uit waar het over gaat:

“Sinds mei 2002 nodig ik kunstschilders uit om op hetzelfde canvas een olieverfschilderij te maken. Dit werk wordt steeds 1 week getoond in De Aanschouw op de Witte de Withstraat 80b te Rotterdam, waarna het naar een volgende schilder gaat voor een nieuwe laag. Op dit moment heeft een dwarsdoorsnede van Nederlandse schilders een werk op dit canvas geschilderd.”

Bij deze een bescheiden verslag van deze heuglijke gebeurtenis:

Spreekstalmeester Daan den Houter opent het ritueel met een kort overzicht van de avonturen van het schilderij. De Schouw, kleinste galerie van Nederland, is dan nog gesloten!
Publiek is in groten getale aanwezig
Daan geeft de uitbaatster van De Aanschouw een proefversie van het boek met alle tot dan toe geschilderde schilderijen uit het project.
en introduceert de honderdvijftigste schilder die de eer had het doek een nieuwe laag te geven, dat is Martijn Schuppers, links van Daan.
Vervolgens gaat de galerie open en is het nieuwe doek te zien.
Annick verkoopt de merchandise, een eenmalige jubileum aanbieding in de vorm een overschilderschilderij T-shirt aan Jeroen Jongeleen!
En het schilderij toont perfect de leeftijd van het doek.

Het Overschilderschilderij

A Compendium of Contemporary Urban Wizard Practice

22 mei 2022

Persoonlijk hoogtepunt van Art Rotterdam was de totaalinstallatie Not for Sale van Toine ‘Dutch Bushman’ Klaassen. Zie ook mijn verslag eerder deze week.

Ter gelegenheid van deze presentatie zag bij Agent Orange in de serie The Artist Collection een prachtige publicatie het licht met een overzicht van de praktijk van deze kunstenaar: A Compendium of Contemporary Urban Wizard Practice, een absolute aanrader, hier verkrijgbaar! Ook worden hier special editions met het werk van Klaassen aangeboden.

Toine Klaassen

aA

Prospects

19 mei 2022

De tentoonstelling die het Mondriaanfonds jaarlijks met afgestudeerde beursontvangers maakt bij Art Rotterdam heette jarenlang Prospects & Concepts, maar het conceptuele gedeelte valt nu weg en het gebeuren draagt dit jaar het hopvolle Prospects als naam. De tentoonstelling is uitgebreid met een extra gelegenheid in de boven ruimte van het expeditie gebouw, tegenover de ingang van de beurs. Hier was een ruimte ingericht om video’s te zien, maar toen ik er was werd de ruimte met regelmaat doorsneden door felle lichtstralen van wege synchronisatieproblemen die verholpen moesten worden. Vertoon dan even niets zou ik denken. Ik vond de film die ik zag, The Glistener van Laurence Henriquez, erg interessant, maar toen er ook nog iemand recht voor me ging zitten waardoor een deel van het beeld weg viel ben ik toch maar weg gegaan. De voor mij meest interessante werken van dit gedeelte zag ik uiteindelijk toch in het distributiecentrum, bij deze enkele indrukken:

Maureen Jonkers What if there isn’t water to perform in? is een permanente performance waarin dansers een door de kunstenaar gemaakte choreografie uitvoeren.
Deze is gebaseerd op bewegingen die gemaakt worden bij het synchroon zwemmen, een sport waarin meerdere zwemmers synchroon bewegingen uitvoeren in het water. toeschouwers kunnen op de trapjes aan de kant van de vloer gaan staan waar zij het geluid voelen dat in speakers in de trapjes wordt weergegeven.
De vloer is als de bodem van een zwembad en staande op de trapjes heb je een soort vogelvlucht perspectief terwijl de trillingen onder je voeten je aan de aarde binden.
Het is een uitbreiding van haar werk dat steeds meer interdisciplinair wordt: het menselijk lichaam brengt ze in scenario’s om de beperkingen en vrijheden te onderzoeken die het ondervindt.
Sjef van Beers: Gamer Keyboard Wall piece
Het zijn hele scenario’s op zich die de kunstenaar in de gang naar de grote hal oproept!
Myriam Sentler probeert in dit kleurige wandtapijt mythes van grote bedrijven terug te claimen. Olie en gas winnende bedrijven hebben de neiging hun boorinstallaties namen te geven als Goliath, Sleipnir, of Heimdal waardoor de activiteiten raar geframed worden en de mythes worden ontkracht. Het werk heet Fossil Fuel Mnemosyne
Dit is een fraai staaltje materiaalonderzoek, spelen met gevonden voorwerpen: Nazif Lopuliza: Lauf der Dinge – 2020 – 2022
Marwan Bassiouni ken ik van een bekende Haagse galerie. Zijn surrealistische foto’s van islamitische gebedsruimtes in een westerse omgeving hebben een serieuze toon door een strakke formele aanpak, maar door de elementen die zich in het beeld voordoen oogt het allemaal onwerkelijk.
Lara Verheijden’s foto’s zijn prachtig, Hollandse onbekommerdheid in een ontspannen sfeer!
Simon Becks maakte een video waarin de bekende actrice Chris Nietveld van het scherm af spat, zeer geslaagd haastwerk als ik het goed begrijp.
Simone Schuffelen maakte een soort kermiskraam met een spreekstalmeester die haar producten aanprijst in het Frans.
Het past in het creëren van “situaties” waarin zij een persona verbeeldt die, zoals hier gebruikte kunstenaressenslips aanbiedt!
Een goede schilder met goede invloeden, David Noro – Diamonds and Hot dogs in Antwerp City – 2020
en ook Vestre Laengsel – 2021
Wessel Verrijt laat protagonisten verrijzen uit zijn verzamelwoede. Allerlei materialen die hij tegen komt verzamelt hij en daaruit vormen zich op den duur personages die in de publieke ruimte performen, rotzooiclusters komen tot leven!

Prospects