22 mei 2014
De tentoonstelling die Marcel van Eeden op dit moment in het GEM in Den Haag laat zien vindt plaats naar aanleiding van de Ouborg prijs die hij vorig jaar won. De catalogus die hij daarbij liet verschijnen verschilt aanzienlijk van de catalogus die bij zijn eerste retrospectief in 2003 het GEM verscheen. Die eerste catalogus was eigenlijk een archief met al zijn tekeningen tot dan toe, zoals op zijn internetsite toen ook dagelijks nieuwe tekeningen verschenen die allemaal terug te zoeken waren. Hij was toen op bijna wetenschappelijke manier bezig om de wereld voor zijn geboorte weer te geven, ogenschijnlijk zonder systematiek maar wel in overdonderende hoeveelheden.
In de huidige catalogus van zijn solo in het GEM wordt die wereld gebruikt om verhalen te vertellen waarin verzonnen figuren over de hele wereld rond dolen die in allerlei duistere zaken verwikkeld zijn. Je zou ook kunnen zeggen dat die verhalen gebruikt worden om de wereld te kleuren die hij vanaf het begin van zijn carrière probeert weer te geven. Hij begon op een bepaald moment literaire teksten, zoals dialogen uit The Cocktailparty van T.S. Elliot in zijn tekeningen te verwerken. De tekeningen die zo ontstonden werden in series getoond. Van daaruit zijn eigen figuren ontstaan als K.M. Wiegand, Oswald Solmann en Matheus Boryna die op de achtergrond aanwezig blijken te zijn bij historische gebeurtenissen. Hun betrokkenheid is dan zijdelings bij voorvallen zoals het ongeval in Waregem of de aanval op de Cornelia Maersk. De tekeningen vertonen daarbij een steeds grotere virtuositeit, veranderen van formaat en materiaal en er komen meer surrealistische kantjes aan, op een andere manier dan de vroege tekeningen in Den Haag waar de lijnen soms een eigen leven leken te leiden: nu is de combinatie van tekst en beeld soms zonder enig zichtbaar verband wat de kijker uitdaagt en meer dan eens humoristisch werkt. Het doet je echter nadenken over waar je nu eigenlijk naar kijkt. In de tekeningen meen ik regelmatig referenties te zien aan vooral surrealistische voorgangers. Zoals zijn protagonisten is van Eeden door het succes van zijn werk een wereldreiziger geworden die nu met recht de gehele wereld van voor zijn geboorte als onderwerp heeft. De literaire ambities die hij ooit had komen mooi samen met zijn beeldende werk en de catalogus bij de huidige tentoonstelling is een boek dat ik niet graag had gemist en dat geldt ook voor de tentoonstelling waarin naast een aantal series, zoals “Ik ben G.S.3, de killer van Den Haag” die speciaal voor de tentoonstelling werd gemaakt, ook animaties en een installatie te zien zijn.

Dit komt uit de nieuwe Haagse serie waarin deze tekeningen het vroegste werk van van Eeden lijken te echoën, alleen groter!
Pingback: Eindejaars lijst 2014 chmkoome’s blog | chmkoome's blog